De bende van Oldekerk

Het Westerkwartier is natuurlijk geen Westerwolde, maar in deze coronatijd kan het geen kwaad om je ook eens te verdiepen in de geschiedenis van de andere regio’s in de provincie. Geert Jonker deed jaren onderzoek naar de bende van Oldekerk. Een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog, waar altijd over gezwegen is en die nu boven tafel komt, nu de archieven uit die periode wat meer openbaar worden.

In de nazomer van 1944 werd de Groningse regio Oldekerk geplaagd door een serie gewapende roofovervallen op welgestelde landbouwers en veehouders. De overvallers deden zich voor als Landwachters of Grüne Polizei. Het spoor van de overvallers leidde naar ‘Klein Rusland’, een blokje van vier piepkleine huurwoningen voor de allerarmsten, weggestopt te Faan, aan de buitenrand van de gemeente Oldekerk. Op de avond van 6 oktober 1944 maakte de Sicherheitsdienst daar een bloedig einde aan ‘De Bende van Oldekerk’. De drie opgeschoten daders en een onschuldige zestigjarige huisvader vonden daarbij de dood. Nabestaanden, autoriteiten en inwoners van de gemeente Oldekerk zwegen over het bloedbad. Het voorval ontglipte daarmee aan de geschiedschrijving. Wat gebeurde er precies op die fatale 6e oktober 1944? Wie waren de slachtoffers, waarom gingen ze op het roverspad en waarom was de Sicherheitsdienst zo naarstig naar ze op zoek? En waarom werden deze moorden in de doofpot gestopt?

Het boek is uitgegeven bij uitgeverij kleine Uil in Groningen en is daar ook te bestellen: www.kleineuil.nl. 

 

Oproep: illustraties (foto’s) gezocht!

Op dit moment is een team van mensen bezig met het schrijven van een landschapsbiografie voor Westerwolde. (Globaal begrensd tussen de dorpen Bad Nieuweschans, Bourtange, Ter Apel,  Stadskanaal en Winschoten.)

De opdracht gaat uit van de gemeente Westerwolde  en de wetenschappelijke kwaliteit wordt bewaakt door het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen.

We zijn nog opzoek naar een aantal illustraties, van onderwerpen gemaakt binnen Westerwolde, die we o.a. ook in de Beeldbank van de Groninger Archieven (nog) niet hebben kunnen vinden. Van de volgende onderwerpen zoeken we in eerste instantie foto’s, het mag eventueel ook in de vorm van een tekening of schilderij:

  • Rundvee (melkkoeien) in een veenkoloniaal landschap in de periode 1945-1950.
  • Korhoender(s) in het veld. (Voor 1950.)
  • Aanplant van de ontginningsbossen bij Sellingen. Periode 1940-1960.
  • Zweedse kornoelje in een bosje (het Brakbos) bij Jipsinghuizen. (Voor 1965.)

Wanneer u ons kunt helpen bij het leveren van één van deze illustraties, graag contact opnemen met Bauke Roelevink: b.roelevink@staatsbosbeheer.nl of tel. (’s avonds) 0599-322525.

” De tijd vliegt” in Ter Apel. Een mooi initiatief van de Historische Kring Ter Apel en de plaatselijke Jumbo winkel.

In heel Ter Apel is een grote bruine envelop op de deurmat gevallen. Hierin zat het boek “De Tijd Vliegt”, een uniek stickerboek van Ter Apel van vroeger naar nu, waarin diverse typerende plekken, initiatieven en verenigingen van Ter Apel beschreven staan. Het afgelopen jaar is onderneemster Monique van Zijl, samen met de Historische Kring van Ter Apel, bezig geweest dit unieke stickeralbum samen te stellen. Een leuk album om te verzamelen, verhalen op te halen en te leren over de geschiedenis van het mooie dorp Ter Apel. Ik ben als recente bewoner zeer verrast door de rijke geschiedenis van Ter Apel en omstreken en heb daar de afgelopen tijd veel over geleerd (aldus Monique). Als Jumbo in Ter Apel willen wij midden in de lokale samenleving staan; wij stellen gastvrijheid centraal in onze bedrijfsvoering. Een initiatief als dit album, past daar naadloos bij.

Het eerste exemplaar van het boek “De Tijd Vliegt” hebben wij woensdag 19 augustus 2020 bij Jumbo Ter Apel  aan burgermeester Jaap Velema mogen overhandigen. Dhr. Velema omschrijft het als een buitengewoon leuk en waardevol initiatief waaraan hij dan ook graag zijn medewerking verleende.
De 4000 boeken zijn huis aan huis verspreid door een aantal leden van  fietsclub TFC De Ketting. Vanaf woensdag 2 september tot dinsdag 27 oktober, kunt u bij Jumbo Ter Apel sparen voor de stickers.

Cultuur op afstand

In de laatst verschenen Terra Westerwolde zei Obby Veenstra in het artikel ‘cultuur op afstand’ toe deze online te zetten zodat men eenvoudig kan klikken op de vele webadressen die er in staan. Inmiddels staat het op de site van het MOW. Via onderstaande link kunt u het hele artikel lezen en kunt u op de daarin genoemde links klikken: https://www.hetmow.nl/cultuur-op-afstand

Locatie Marechausseebrigade Bourtange

In het kader van een historische kaartapplicatie is het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) het militair erfgoed van de Koninklijke Marechaussee in kaart aan het brengen. Dit betreft alle gebouwen, kazernes en andere locaties waar de Marechaussee gebruik van heeft gemaakt sinds haar oprichting in 1815. Een groot aantal van deze locaties zijn reeds in kaart gebracht, maar een gedeelte is lastig te achterhalen middels de toegankelijke bronnen.

Voor de Marechausseebrigade Bourtange hebben wij gevonden dat die van 1946 tot en met 1954 gevestigd was in de gemeente, maar de exacte locatie van deze kazerne is ons helaas niet bekend.

Daarom wil ik u graag het volgende vragen:
– Heeft u de mogelijkheid om de exacte locatie achterhalen waar de Marechausseebrigade Bourtange gevestigd is geweest?
– Kunt en wilt u deze locatie doorgeven (een huidig adres of GPS coördinaten van de locatie is voldoende)?

Hartelijk dank voor uw inspanningen en met vriendelijke groet,

Vaandrig Koen Monnickendam
Militair Werkstudent Defensity College
Koninklijke Landmacht

E K.Monnickendam@mindef.nl

Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Ministerie van Defensie


Afgaande op één van de reacties zou het pand gestaan moeten hebben aan de Bisschopsweg komende vanuit Duitsland tussen de eerste en de twee brug.
De exacte locatie zal moeilijk te achterhalen zijn na de reconstructie van de vesting. Ter illustratie nog even een kaartje van die locatie bijgevoegd van 1945 en 2000. Misschien heeft iemand nog een foto? We horen het graag.

Krantenbericht uit 1954 Marechausseepost Bourtange opgeheven.