In de maand november organiseren De Verhalen van Groningen, Biblionet Groningen en VRIJDAG Advies in iedere Groninger gemeente een Café van de Vrijheid. Tijdens deze bijeenkomsten, die gepresenteerd worden door Marcel Nieuwenweg, halen we verhalen op over de Tweede Wereldoorlog en zoeken we Groningers die verhalen uit hun regio op een eigen manier willen doorvertellen. Op  14 november is iedereen van harte welkom in de Bibliotheek Ter Apel van 19.30 – 21.00 uur.

 75 verhalen

De provincie Groningen viert en herdenkt volgend jaar 75 jaar Vrijheid met een groots opgezet provinciaal programma. De Verhalen van Groningen heeft van de provincie de opdracht gekregen het verhaal van de Tweede Wereldoorlog in Groningen te vertellen aan de hand van 75 ‘iconische’ verhalen uit alle Groninger gemeenten.

Een redactieraad bestaande uit Tweede Wereldoorlog-experts maakt de selectie eind november definitief.

Deze verhalen willen we graag op allerlei verschillende manieren laten doorvertellen. We zoeken kunstenaars, culturele instellingen, scholen, 4/5 mei comités, historische verenigingen en andere (lokale) organisaties die deze verhalen op hun eigen manier willen verbeelden. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een gedicht,  theater, muziek, beeldende kunst, exposities of routes.

Café van de Vrijheid

In november 2019 wordt in iedere gemeente een Café van de Vrijheid georganiseerd, waar de verhalen uit de regio besproken worden. Daarbij is er ruimte voor wijzigingen of aanvullingen. Vervolgens willen we deze lokale verhalen koppelen aan makers en organisatoren. De verhalen kunnen vertaald worden in allerlei culturele producten.

Daarnaast wordt tijdens deze bijeenkomsten informatie verstrekt over het  provinciale programma en worden (reeds in gang gezette) lokale initiatieven in het kader van 75 jaar Vrijheid geïnventariseerd. Bovendien zijn we voor het NIOD-project De Tweede Wereldoorlog in 100 Foto’s op zoek naar bijzonder fotomateriaal uit de Tweede Wereldoorlog. Heb je een foto uit die tijd? Neem deze dan mee naar een Café van de Vrijheid. Kunt je niet aanwezig zijn maar wil je de foto wel delen? Dan kun je een scan sturen naar info@deverhalenvangroningen.nl.

Praktische informatie

Lijkt het je leuk om met één van de verhalen uit jouw regio aan de slag te gaan? Of maak of organiseer je al iets in het kader van 75 Jaar Vrijheid? Heb je interessante verhalen te delen? Wil je meer weten over het provinciale programma? Je bent van harte welkom! We gaan graag met je in gesprek. De Cafés van de Vrijheid vinden plaats in bibliotheken. Voor muzikale omlijsting en een hapje en een drankje wordt gezorgd. Deelname is gratis. Opgeven kan via www.deverhalenvangroningen.nl/cafesvandevrijheid. Andere Café’s  van de Vrijheid zijn in: Appingedam, Oude Pekela, Leek, Spijk, Finsterwolde, Hoogezand, Haren, Loppersum

Over de reeks

De Historische Vereniging Westerwolde en het MOW bieden deze novembermaand opnieuw een boeiende lezingenreeks onder de titel ‘Historische Avonden’. In vier verschillende lezingen verdeeld over drie avonden staat de historie van het Westerwoldse landschap centraal.

In de winter van 2020 en 2021 verschijnt de landschapsbiografie van Westerwolde. Deze biografie brengt de gelaagdheid en diversiteit van de bijzondere cultuurlandschappen van Westerwolde in beeld. De Historische Avonden lopen hierop vooruit en zoomen in op verschillende aspecten van de landschapsgeschiedenis van deze regio.

Sprekers zijn Jochem Abbes, Henny Groenendijk, Geert Volders en Jeroen Wiersma, allen verbonden aan de biografie.

Jenny Wildeman Luppens, bekend van haar vaak historisch getinte blog wildebloumkes.nl introduceert de sprekers.

De collectieregistrator van het museum, Iris Companjen, is bij elke lezing aanwezig. Geïnteresseerden in de collectie van het MOW kunnen bij haar terecht.

De lezingenreeks sluit naadloos aan bij de dan in het museum lopende wisselexposities. In de kleinere expo ‘Veldwerk’ verkennen drie fotografen elk op eigen wijze het Groninger landschap. Dit landschap is eveneens een grondthema in de gevarieerde hoofdtentoonstelling ‘Denkend aan Groningen’.

Praktische info

Elke lezing start om 20 uur, met na drie kwartier een pauze. Je kunt vanaf 19.30 uur in het museum terecht. De toegang bedraagt € 5,00 inclusief entree museum en een kopje koffie of thee.

Van plan om alle lezingen te bezoeken? Koop een strippenkaart! Verkrijgbaar bij de balie vanaf de eerste lezing voor € 11,50 voor 3 lezingen (€ 3,50 korting)

Leden van de Historische Vereniging Westerwolde betalen slechts €4,00 per lezing of € 10,00 voor een strippenkaart van 3 lezingen.

Aanmelden nodig!

De lezingen vinden plaats in de Bruckmanzaal, vanwege een betere akoestiek. Helaas is de ruimte hier beperkt. Meld je aan en verzeker je van een plekje. Dit kan via de telefoon, aan de balie van het museum of door een e-mail te verzenden.

0597 – 531 509 | info@museumdeoudewolden.nl

Overzicht lezingen

5 november | Jochem Abbes

Westerwolde, ‘een kerk van ongekloven hout’

2 x 45 minuten

Eind 19e eeuw schreef de Bellingwolder hoofdonderwijzer Tjeert Velt een gedicht over Westerwolde, dat nadat men het in 1890 op muziek zette, al snel uitgroeide tot het Westerwoldse volkslied. Meester Velt ervoer de monumentale eiken van Westerwolde als een ‘kerk van ongekloven hout’. Hij doelde op de indrukwekkende natuur als religieuze ervaring. Velt was hierin geen unicum. Al eeuwenlang ervaren mensen het goddelijke in de natuur. Ook in Westerwolde had het leven in de nog ongerepte – en als groots, ruig en onvoorspelbaar ervaren – natuur een sterk religieuze dimensie. Abbes toont aan de hand van voorbeelden uit de afgelopen duizend jaar hoe geloof en bijgeloof, christendom en heidendom een (grote) rol in het alledaagse leven speelden.

 drs. Jochem Abbes is projectleider van de landschapbiografie Westerwolde en werkt voor de Gemeente Westerwolde.

12 november | Geert Volders

Grenzen: lijnen en kronkels in het Westerwoldse landschap

2 x 45 minuten

Natuurlijke barrières zoals een rivier, een moeras of een heuvel vormden in het oude Westerwolde herkenningspunten voor een (vage) grens. In de loop der eeuwen kwamen daar kunstmatige grenzen bij, bedoeld om bestuurlijke eenheden te scheiden. Dit waren kaarsrechte lijnen, gemarkeerd door sloten, palen of keien. Zoals overal leidden verschillende opvattingen over de loop van een grens ook in Westerwolde tot conflict. Volders laat zien hoe grensconflicten hun sporen nalieten in het landschap, welke betekenis deze lijnen en kronkels hadden, maar bovenal hoe ze getuigen zijn van de rijke cultuurhistorie van Westerwolde.

Geert Volders MA is kernredacteur van de landschapsbiografie Westerwolde en werkt als algemeen manager bij Synagoge Groningen.

19 november | dubbellezing van Jeroen Wiersma en Henny Groenendijk

45 minuten per lezing

Jeroen Wiersma

Van natuur naar natuur en wat daar tussenin gebeurde

Westerwolde is één of twee eeuwen voor het begin van de jaartelling door de prehistorische bewoners verlaten en bleef dat de volgende 700 jaar. In die tijd moet het landschap zijn veranderd in een uitgestrekte wildernis. Rond 600 trokken nieuwe kolonisten echter weer het gebied in. In de daaropvolgende eeuwen vormden zij het natuurlijke landschap stukje bij beetje om tot een agrarisch cultuurlandschap. De realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur in de afgelopen drie decennia maakte langs grote delen van het beekdal van de Ruiten A weer ruimte voor natuur.

Jeroen Wiersma MA is medeauteur van de landschapsbiografie Westerwolde en werkt voor het Kenniscentrum Landschap, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.

 Henny Groenendijk

Droge en natte archeologie in Westerwolde

Bij archeologen staat Westerwolde hoog aangeschreven. In de eerste helft van de vorige eeuw verrichtte Albert Egges van Giffen baanbrekend archeologisch onderzoek, onder andere in Wessinghuizen en Laudermarke. Bijna een eeuw na Van Giffens werk zijn de inzichten op de bewoningsgeschiedenis veranderd. Voormalig provinciaal archeoloog Henny Groenendijk toont aan waarom we de focus moeten verleggen van de droge archeologie op de essen naar de natte archeologie in de beekdalen.

Prof. dr. Henny Groenendijk is medeauteur van de landschapsbiografie Westerwolde en werkt onder meer als bijzonder hoogleraar Archeologie en maatschappij aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Liever de folder lezen? Klik dan hier: FolderHistorischeAvonden2019