Categorie archieven: Agendaberichten

Onthulling gedenksteen in Sellingen op 4 mei 2018

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op vrijdag 4 mei a.s. zal in Sellingen op de hoek van de Hassebergerweg-Breetuinenweg een gedenksteen worden onthuld voor de op 17 juni 1944 door oorlogsgeweld omgekomen ondergedoken verzetsstrijder Albert de Roos (24). 
De Roos was in het dagelijks leven boekhouder in Groningen en in het verzet o.a. actief voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers.
In tegenstelling tot andere oorlogsslachtoffers uit Sellingen e.o. was er tot dusver voor De Roos geen gedenkplek in de openbare ruimte.
Het monument zal om ca. 11.00 uur worden onthuld door Willem de Roos, broer van het slachtoffer en door de wethouder van de gemeente Westerwolde mevrouw G. Luth.  De Chr. Muziekvereniging “Jeduthun” verleent medewerking aan de plechtigheid. Voorafgaande aan de onthulling is er een besloten bijeenkomst voor familie en genodigden in “De Herberg” te Sellingen. Het plaatsen van een gedenksteen voor De Roos is een initiatief van historicus Berend de Boer i.s.m. de familie De Roos.
Het project is mede tot stand gekomen door medewerking van de gemeente Westerwolde, Kalk Natuursteen Stadskanaal, de Stichting Voormalig Kamp De Beetse, de familie Schaaphok, Bakkerij Meijer, De “Hof van Sellingen”, Snackbar Sell’n en Coop Huiting Sellingen.

Reconstructie 17 juni 1944:

Op zaterdag 17 juni 1944 bevonden enkele NSB-Landwachters zich bij de Sellingersluis te Sellingen/Over de Dijk. Zij hadden opdracht gekregen een algemene controle uit te voeren n.a.v. de aanslag van de verzetsman Dirk de Ruiter een dag eerder op de NSB-Opperbanleider Tunnis Buursma te Musselkanaal. Buursma kwam daarbij om het leven. Om ongeveer 16.30 uur naderde Albert de Roos fietsend de Sellingersluis en werd daar door de Landwachters staande gehouden. De Roos, afkomstig uit Groningen en in het dagelijks leven boekhouder, was ondergedoken om aan de Arbeidseinsatz in nazi-Duitsland te ontkomen en was werkzaam voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers. De Roos toonde zijn persoonsbewijs en verklaarde geen Ausweis te kunnen tonen, aangezien hij aangaf bij zijn vader werkzaam te zijn, die volgens zijn zeggen een lederzaak in Groningen had. In werkelijkheid was vader De Roos politieagent in Groningen. De Landwachters werden argwanend en één van hen gelastte De Roos bij hen te blijven. Na verdere ondervraging deelde De Roos mee dat hij verkering had met een dochter van de weduwe Huizing uit Sellingen.  Zijn vriendin was werkzaam bij de familie Korvemaker in Over de Dijk, vanwaar hij haar wilde begeleiden naar haar moeder. Moeder Huizing was namelijk erg overstuur, aangezien haar zoon Lammert die zelfde dag was gearresteerd, samen met de bij hem en zijn echtgenote ondergedoken Joodse familie Sachs uit Vlagtwedde. Aangezien de Landwachters in het bezit waren van de papieren van De Roos, stelde deze laatste voor om naar de familie Korvemaker te gaan, zijn vriendin te halen en bij de Landwachters terug te keren. De Landwachter vertrouwde het verhaal van zijn arrestant niet en stelde voor om samen naar de Marechaussee kazerne in Sellingen te gaan om zijn papieren te controleren. Mochten deze in orde zijn dan kon De Roos zijn weg vervolgen. De Roos ging hiermee akkoord, waarna de NSB-er hem fouilleerde. Samen zijn ze daarna op de fietst gestapt richting Sellingen. Bij een haakse bocht in de Sluisstraat (thans Hassebergerweg) in Sellingen lag wat los grind op straat, waardoor beide fietsers de bocht extra ruim moesten nemen. De Roos greep daarop de Landwachter bij de rechterschouder en probeerde hem in de berm te duwen. Dit lukte slechts gedeeltelijk en de Landwachter wist op de fiets te blijven. De Roos vluchtte vervolgens op de fiets richting Sellingen. De Landwachter haalde een revolver te voorschijn en richtte op De Roos. De revolver ketste twee keer, waarna de NSB-er zijn jachtgeweer van zijn schouder nam en al fietsend op De Roos schoot. Het schot vernielde de achterband van de fiets van De Roos, waarna deze nog kans zag door te fietsen. Hij zat daarbij gebogen over het stuur en keek volgens getuigen af en toe achterom naar zijn achtervolger. Op circa 25 meter na de bocht in de Sluisstraat schoot de Landwachter nogmaals op De Roos, die daarna over links, gewond van zijn fiets viel. De 18-jarige winkeljuffrouw Fennechien Alting fietste op dat moment De Roos en zijn achtervolger tegemoet en getuigde dat de Landwachter schoot op het moment dat zij hem passeerde. Buurtbewoners, gealarmeerd door de geweerschoten, verschenen op straat. De NSB-er, die zijn fiets tegen een boom had gezet en zijn jachtgeweer inmiddels had herladen, sommeerde de buurtbewoners in huis te gaan, onder het dreigement hen dood te schieten. Veldwachter R. Mulder arriveerde toevallig op de plaats des onheils. De Landwachter vroeg de veldwachter de politie of de Landwacht te alarmeren. De wijkverpleegkundige mevrouw J. de Boer-Klingenberg (wonende in de Sluisstraat) wilde hulp bieden, maar werd in eerste instantie door de NSB-er met het geweer in de aanslag teruggestuurd. Enkele ogenblikken later belde de Landwachter aan bij een huis voorzien van het Groene Kruis-embleem en werd daarbij opnieuw geconfronteerd met zuster De Boer, die uit angst niet mee durfde. Zuster De Boer liet zich onder dreigementen overreden en constateerde dat de verwondingen van De Roos van dien aard waren, dat de hulp van een dokter ingeroepen diende te worden. Enkele ogenblikken later arriveerde dokter E. Smit.

Het slachtoffer is m.b.v. buurtbewoners overgebracht naar het huis van dokter Smit, waar De Roos bij aankomst overleed, precies een week na zijn 24e verjaardag. Voor hotel Homan stond op hetzelfde moment een vrachtauto met daarop dominee Reinders, Lammer Huizing, de familie Sachs en een niet met name genoemde zwarthandelaar. Reinders, Huizing en het gezin Sachs waren eerder die dag bij de grote razzia gearresteerd. Albert de Roos werd begraven op de Noorderbegraafplaats te Groningen en zijn naam is opgetekend op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 in de hal van de Tweede Kamer der Staten-Generaal:  http://www.erelijst.nl/albert-de-roos

Uitnodiging Ledenbijeenkomst herdenking 21 april 2018 te Wedde

Geplaatst op door
Beantwoorden

Geachte leden en andere genodigden,

Op 24 april 1568 werd het Huis te Wedde door de troepen van graaf Lodewijk van Nassau-Dillenburg namens zijn broer prins Willem van Oranje-Nassau ingenomen. De borg was op dat moment bezit van Jan van Ligne, graaf van Arenberg, stadhouder van Groningen & Ommelanden namens koning Filips II en heer van Westerwolde. Drost Matthias Orth en de bezetting kregen de vrije aftocht en in de weken daarna werden in Wedde enkele duizenden huurlingen en vrijwilligers gerekruteerd voor een aanval op het Spaansgezinde Groningen. Op 23 mei van datzelfde jaar leidde dat tot de Slag bij Heiligerlee, waarbij zowel graaf Arenberg als graaf Adolf van Nassau sneuvelden. De gebeurtenissen in Wedde vormden daarmee de “opmaat” naar de Tachtigjarige Oorlog. Met een knipoog naar het verleden kunnen we zeggen dat in Wedde het latere Nederland ontstond. Om deze bijzondere datum niet voorbij te laten gaan, organiseren we op zaterdag 21 april een herdenkingsprogramma in de protestantse kerk van Wedde, waarna een herdenkingsplaquette op het borgterrein van het Huis te Wedde zal worden onthuld. Het programma ziet er als volgt uit:

13.00 – 14.00 u.: Expositie Groninger Archieven over de gebeurtenissen rond 1568 aan de hand van bijzondere archivalia in het koor van de kerk. Archiefmedewerkers zijn aanwezig voor tekst en uitleg.
14.00 u.: Opening en welkom.
14.05 u.: ‘De betekenis van de 24e april 1568 in de regionale en nationale geschiedschrijving’, door drs. J.G. Abbes, voorzitter van de Historische Vereniging Westerwolde.
14.15 u.: ‘Matthias Orth en de “confuse pampieren” van Wedde’, door dhr. R.M.A. Wegman, secretaris van de Stichting Monumenten Westerwolde.
14.30 u.: ‘Vertaalslag rond Heiligerlee en de oorlogsdreiging in brieven uit 1568’, door dhr. A. Beuse, hoofd studiezaal van de Groninger Archieven.
14.45 u.: Pauze. Tevens gelegenheid om de expositie in het koor te bezichtigen.
15.30 u.: ‘Wedde als lieu de mémoire’, door mr. F.A. Bergman, voorzitter van de Stichting Monumenten Westerwolde.
15.40 u.: ‘De zin van herdenken’, door mr. L.J. Klaassen, wnd. burgemeester van Westerwolde.
15.50 u.: Wandeling naar de Borg.
16.10 u.: Onthulling van de herdenkingsplaquette.
16.15 u.: Dankwoord en afsluiting.

Wij hopen velen van u op deze memorabele 21e april a.s. in Wedde te mogen begroeten.

Met vriendelijke groet,
K. Kuper-Dijkmeijer, secretaris a.i.


Uitnodiging

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op donderdag 19 april zal burgemeester Leendert Klaassen van Westerwolde een tekst onthullen, die aan de zuidgevel van SHC de oude Stelmakerij zal worden aangebracht.
Het gaat om een gedeelte van een gedicht van  J.H. Neuteboom (1865-1929) die werd geboren in Vlagtwedde en van 1884-1896 onderwijzer was in Sellingen. Na zijn vertrek naar Den Haag begon hij gedichten en verhalen te schrijven in de Westerwoldse streektaal.

De tekst op de gevel luidt:

De wind, dij weid’ heur om de kop!
De zunne scheen heur waarm!
De kwartel sluig, de koekoek ruip!
De ekster schreiwd’ alaarm!

Het is een fragment uit het gedicht De Golden Houd dat te vinden is in ‘De verzamelde werken van Jan Hendrik Neuteboom: Verhalen, schetsen en gedichten in het Westerwolds’.

Smid Gerth Berndt uit Ter Haar vervaardigde de letters. Iedereen is van harte welkom om de onthulling bij  te wonen. De bijeenkomst begint om 16.00 uur.

Uitnodiging ledenbijeenkomst 16 december 2017

Geplaatst op door
Beantwoorden

Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 16 december a.s. in De Sprankel (Torenstraat 2) te Sellingen. De vergadering begint om 13.30 uur. Het bestuur stelt de volgende agenda voor:

  1. Opening, door de voorzitter.
  2. Vaststelling van de agenda.
  3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
  4. Lezing van prof.dr. Reinder Reinders over De atlas van Beckeringh. Toelichting: de kaart van Theodorus Beckeringh uit 1781 toont op schitterende wijze het Groninger landschap in de 18e eeuw. Rond 1750 vat hij het plan op om een nieuwe kaart van de provincie Groningen te maken die in 1781 daadwerkelijk is gedrukt. Het is een fraaie kaart die door hem zelf is getekend en op vier grote koperplaten is gegraveerd. De rand van de kaart bestaat uit tekeningen van de voornaamste borgen en een aanzicht van de stad Groningen. In de lezing wordt uitgelegd hoe Beckeringh de provincie Groningen karteerde, waarbij extra aandacht wordt besteed aan Westerwolde. Voorbeelden van zijn kaarten zijn tijdens de lezing te bekijken. Prof. Reinders is archeoloog. Hij werkte als maritiem archeoloog in de IJsselmeerpolders (1974-1989) en was van 1989 tot 2006 hoogleraar archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1976 heeft de leiding van het onderzoek van de Hellenistische stad Halos in Griekenland. Hij was hoofdauteur van de ‘Atlas van Beckeringh’ die in 2017 is verschenen.
  5. Pauze.
  6. Tweede deel van de lezing. Gelegenheid tot het stellen van vragen.
  7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 16 december a.s. te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
I. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.

De borgenkaart van Beckeringh

Geplaatst op door
1

Theodorus Beckeringh

Zaterdag 16 december 2017 tijdens onze ledenvergadering in Gebouw De Sprankel, Torenstraat 11, Sellingen zal de heer Reinder Reinders spreken over de Atlas van Beckeringh.  Ter toelichting op deze lezing ontvingen we van de heer Reinders dit artikel.

De borgenkaart van Beckeringh – Het Groninger landschap in de 18e eeuw

In de 18e eeuw zien we in Groningen grootschalige inpoldering langs de kust en veenontginning in het binnenland: een dynamisch cultuurlandschap dat onze aandacht ten volle verdient. Nieuwe dijken in het Lauwerszeegebied, langs de Waddenkust en in de Dollard veranderen de contouren van het gewest. In het Oldambt komt na het afgraven van het veen een agrarisch gebied tot ontwikkeling met nieuwe nederzettingen, infrastructuur, openbare gebouwen en andere voorzieningen. Ook krijgt de provincie Groningen in die tijd zijn grenzen nadat een aantal grenskwesties, voornamelijk in de veengebieden, zijn opgelost.

De kaart van Theodorus Beckeringh uit 1781 toont op schitterende wijze het Groninger landschap in de 18e eeuw. Rond 1750 vat hij het plan op om een nieuwe kaart van de provincie Groningen te maken die in 1781 daadwerkelijk is gedrukt. Het is een fraaie kaart die door hem zelf is getekend en op vier grote koperplaten is gegraveerd. De rand van de kaart bestaat uit tekeningen van de voornaamste borgen en een aanzicht van de stad Groningen.

De laatste jaren zijn schetsen en tekeningen te voorschijn gekomen die Beckeringh heeft gemaakt als voorstudies voor zijn kaart. Aan de hand van de schetskaarten is Beckeringh op de voet te volgen als hij in het midden van de 18e eeuw langs wegen en kanalen op pad gaat en het Groningse landschap karteert. Het beschikbare kaartmateriaal geeft een prachtig overzicht van de werkwijze van een enthousiast amateur cartograaf en bevat een schat aan informatie die op de gedrukte kaart ontbreekt.

Een grote verrassing was het bestaan van een grote handschriftkaart van de provincie Groningen uit 1767, zonder de rand met borgen; de voorloper van de gedrukte kaart uit 1781. Beckeringh heeft deze kaart opgedragen en aangeboden aan stadhouder Willem V. De kaart bevindt zich nu in de Archives nationales de la Marine te Parijs.

In de lezing wordt aandacht besteed aan de wijze waarop Beckeringh de provincie Groningen karteerde, met aandacht voor het gebied van Westerwolde. Voorbeelden van zijn kaarten zijn tijdens de lezing te bekijken.

Reinder Reinders is archeoloog. Hij werkte als maritiem archeoloog in de IJsselmeerpolders (1974-1989) en was van 1989 tot 2006 hoogleraar archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1976 heeft de leiding van het onderzoek van de Hellenistische stad Halos in Griekenland. Hij was hoofdauteur van de ‘Atlas van Beckeringh’ die in 2017 is verschenen.

De Atlas van Beckeringh

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op onze eerstvolgende ledenbijeenkomst in december zal de heer Reinder Reinders ons kennis laten maken met de Atlas van Beckeringh. Dit bijna 400 pagina’s tellende boekwerk is in 2016 verschenen. Om u een indruk te geven publiceren we hier een kaart van het gebied Wedde, Vriescheloo, Bellingwolde, Oudeschans. De kaarten zijn gemaakt in de tweede helft van de 18e eeuw. Als u op het kaartje klikt kunt u hem vergroten. Het boek kunt u overigens bestellen bij W-Books.

Informatie over Theodorus Beckeringh vindt u hier:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Theodorus_Beckeringh

Muntschatten en ander Geluk op de Dag van de Groninger Geschiedenis: zaterdag 14 oktober van 11 tot 17 uur in en rond het gebouw van de Groninger Archieven.

Geplaatst op door
Beantwoorden

Alweer de 31e Dag van de Groninger Geschiedenis! Bij alle activiteiten staat de geschiedenis van stad en provincie Groningen centraal. Alle lezingen en activiteiten staan in het teken van Geluk; het thema van de landelijke Maand van de Geschiedenis. Soms met de tegenhanger Ongeluk, want het één bestaat niet zonder het ander.

Wij lichten er een paar programmaonderdelen uit:

Schatkamer met zeven Groninger muntschatten
Vroeger moest bijna ieder huishouden zijn vermogen, in voorwerpen of munten, letterlijk onder zich houden, bijvoorbeeld in de grond. Soms ging de kennis van de bewaarplaats verloren. Zelden wordt de schat teruggevonden, maar soms hebben we geluk, zoals in 2016 met de goudschat van Loppersum. Deze en zes andere Groninger muntschatten, presenteren we eenmalig samen in de Schatkamer op de Dag van de Groninger Geschiedenis.

Tussen schat en scherf
Wanneer u in het bezit bent van een heuse bodemvondst, dan kunt u op 14 oktober aanschuiven aan de determinatietafel. Vier kundige bodemschatkenners kunnen u alles vertellen over uw vondst en de historische waarde ervan: schat of scherf?
Geluk en geschiedenis voor kinderen
Geschiedenis is voor alle leeftijden, dus ook voor kinderen is er van alles te doen. Wat denk je van Scherven brengen geluk of het Rad van Fortuin? Bovendien is er speciaal voor kinderen een rondleiding door de indrukwekkende depots van de Groninger Archieven.

Programma en magazine
Op deze dag organiseren wij voor ieder wat wils: stadswandelingen, gelukslezingen, onderzoeksgeluk, informatiemarkt, lekkere muziek en nog veel meer. Op de website www.dagvandegroningergeschiedenis.nl vindt u steeds de meest actuele informatie over het hele programma, kunt u het speciale magazine inzien en een filmpje bekijken met beelden van verleden jaar, als herinnering of smaakmaker.
Exemplaren van het magazine kunt u ook afhalen in de hal van de Groninger Archieven en bij openbare bibliotheken.
Een geluksinspiratiefilmpje kunt u bekijken op https://vimeo.com/gava/dgg2017

Sociale media
Op de Twitter pagina van de Groninger Archieven plaatsen we in de aanloop naar de Dag ook DGG-nieuwsberichten.
Wilt u de Dag van de Groninger Geschiedenis promoten bij anderen? Verwijs dan naar www.dagvandegroningergeschiedenis.nl.  Op die website, onder in ‘Pers’, kunt u ook een afbeelding van de poster downloaden.
Bent u Twitter-gebruiker? Graag vragen we u in uw berichten over de Dag van de Groninger Geschiedenis de hashtag #dgg17 en #geluk te gebruiken. Zo helpt u mee om de Dag van de Groninger Geschiedenis 2017 ook via Twitter goed vindbaar te maken!

Praktisch – Gratis toegankelijk; soms aanmelding vooraf nodig
De Dag van de Groninger Geschiedenis vindt plaats op zaterdag 14 oktober en is gratis toegankelijk. Voor sommige activiteiten is deelname alleen mogelijk na aanmelding vooraf. Zie verder pag. 18 van het speciale magazine.

HVW
De Historische Vereniging Westerwolde zal de hele dag aanwezig zijn op de Dag van de Groninger Geschiedenis.

Bewoningsgeschiedenis interessante bijkomstigheid familiehistorie

Geplaatst op door
Beantwoorden

Wie denkt dat stamboomonderzoek of familiegeschiedenis een droge opsomming van datums is komt bedrogen uit. Verhalen over en rond personen zijn juist de krenten in de pap. Hetzelfde geldt voor bewoningsgeschiedenis.

Op zaterdag 30 september a.s., aanvang 11 uur organiseert HCC!genealogie weer een dag met twee lezingen. ’s-Morgens komt mevrouw Geertje Wiersma van de gezamenlijke bibliotheken Hoeksche Waard een presentatie geven over de schatrijke weduwe Johanna Jacoba Borski-Van de Velde. Geboren in Amsterdam trouwde zij Willem Borski, commissionair in effecten, makelaar in fondsen en participant, onder andere met Hope & Co. Ook handelde hij in rijst en graan. Als Willem op reis is, behartigt zijn vrouw zijn zaken. Na zijn overlijden in 1814, erft zijn weduwe een groot vermogen, zes herenhuizen in Amsterdam en het landgoed Elswout in de Kennemerduinen. Zij zet de zaken van haar man voort als de Firma Weduwe W. Borski, samen met procuratiehouder Johannes Bernardus Stoop. Die heeft zij nodig, want als vrouw is zij niet welkom op de Effectenbeurs.

HISGIS
’s-Middags vanaf 13.30 uur geeft Ruut Wegman een presentatie over HisGis, een databank van de eerste kadastrale kaarten van Nederland van 1832. Hij is als HBO-onderzoeker verbonden aan Wageningen University & Research. In zijn vrije tijd doet hij onderzoek naar de (bewonings-) geschiedenis van Westerwolde. HIS staat voor historisch en GIS voor Geografisch Informatie Systeem. Het bekendste GIS is wel Tomtom, voor het navigeren in het hier en nu. Met HISGIS kan in het verleden gereisd worden. Ruut Wegman beschikt over een GIS van de kadastrale kaart van 1829 van Westerwolde, Blijham en Bellingwolde. Daarnaast heeft hij vrijwel alle voor Westerwolde relevante akten in de periode 1391-1829 getranscribeerd. De belangrijkste onderdelen daarvan zijn het archief van de Drost te Wedde (1568-1592), de verzegelingen voor de Drost te Wedde (1695-1811), de verzegelingen voor de Richter van Westerwolde (1654-1811) en de notariële akten (1811-1829).
De basislaag bestaat uit de oudste cartografisch betrouwbare bezitsregistratie per perceel, namelijk die van het kadaster. Dat is een instelling uit de tijd van Napoleon, opgezet om een eerlijke grondslag te verkrijgen voor het heffen van grondbelasting. De oudste Nederlandse kadasterkaarten van de eerste serie dateren uit 1812 en 1813, de laatste uit 1832. Voor de HISGIS-basislaag zijn deze kaarten digitaal nagetekend en in een coördinatenstelsel geplaatst, waardoor ze op alle topografische kaarten passen. Vervolgens zijn aan elk perceel de bijbehorende gegevens over eigenaren, bodemgebruik en waarde anno 1832 gehangen.

De bijeenkomst wordt gehouden in zalencentrum Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4a, 3743 KN Baarn, aanvang 11 uur, toegang gratis.

Stijgende interesse
Wat het precies is dat blijkbaar steeds meer mensen geïnteresseerd raken in de geschiedenis van hun familie kan Cees Heystek, voorzitter van de interessegroep Genealogie van HCC (Hobby Computer Club) niet zeggen. Maar het is wel een feit. Volgens Heystek werken tv-programma’s als Verborgen Verleden en Spoorloos daar ook aan mee. Maar wellicht ook allerlei series die zich in het verleden afspelen en vaak koningen en koninkrijken betreffen. “De verhalen zijn mooi, soms geschiedkundig min of meer juist, of aan de fantasie van de schrijver ontsproten, mooie kleding, prachtige decors; kortom een lust om naar te kijken. Het brengt geschiedenis dichter bij de mens, of de serie nu waarheidsgetrouw is of niet.”
Een programma als Verborgen Verleden levert soms uitermate interessante zaken op. Heystek: “Zo bleek de acteur Waldemar Torenstra in een rechtere lijn van Willem van Oranje af te stammen dan onze huidige Koninklijke familie.” Of de Engelse journalist Frank Gardner die bleek af te stammen van maar liefst acht Engelse koningen. Het afgelopen seizoen bleek een stijgende interesse van mensen met een Joodse achtergrond en mensen die door geallieerde militairen zijn verwekt bij de bevrijding. Onlangs bleek dat iemand veel meer familie had dan hij altijd had gedacht. Die bleken in de vernietigingskampen te zijn omgekomen, maar voor hem was dat wel een aanleiding om zijn familiegeschiedenis eens uit te gaan zoeken.

“Bijna iedereen hoopt op een adellijke afstamming”, bevestigt Heystek, maar de praktijk blijkt toch vaak anders. “Dat neemt niet weg dat gaandeweg -met of zonder koningen of met of zonder adellijke afkomst- mensen toch geïnteresseerd raken in wat hun verre voorouders deden, hoe zij woonden, wat voor een beroep zij uitoefenden en vooral hoe zij leefden en wie nu precies gerelateerd was aan wie. Soms verrassend, vaak ook onthullend, maar altijd interessant”, aldus Heystek.

Interessegroep Genealogie
De Interessegroep Genealogie van HCC is sinds 1986 een levendige groep die adviseert over bijvoorbeeld genealogische softwarepakketten en de mogelijkheden van internet op dit gebied. De groep biedt een omvangrijk netwerk om kennis en ervaringen uit te wisselen en geeft presentaties en cursussen door heel het land. Nu is het een grote groep mensen die elkaar steunen en stimuleren in hun onderzoek.
Daarnaast exploiteert zij de website www.genealogie.hcc.nl

Historische Avonden 2017

Geplaatst op door
Beantwoorden

Dit najaar staat het MOW, museum te Bellingwolde, in het teken van de geschiedenis van Westerwolde en de verdere regio, met de zeer diverse lezingenreeks Historische Avonden. In samenwerking met de Historische Vereniging Westerwolde biedt het museum maar liefst 7 lezingen.

26 september Kanalisatie in Westerwolde Tjarko van Dijk

3 oktober 500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland Jochem Abbes

10 oktober Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde Geert Volders

17 oktober Controverse Orangisme Patriottisme Jochem Abbes

24 oktober Het ontstaan van de grens in Westerwolde Herman Posthumus

31 oktober Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee Koos Schipper

7 november De ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham Scholto ten Have

Elke lezing start om 20 uur. U kunt vanaf 19:30 uur in het museum terecht.
Historicus Tjarko van Dijk leidt elke spreker in.

De toegang bedraagt € 4,50, inclusief entree museum en een kopje koffie of thee. Van plan om meerdere lezingen te bezoeken? Koop een passende strippenkaart.

€ 10 voor 3 lezingen
(€ 3,50 korting)
€ 15 voor 5 lezingen
(€ 6,50 korting)
€ 22 voor alle lezingen
(€ 9,50 korting)

Graag tot ziens op de Historische Avonden,
namens de Historische Vereniging Westerwolde en het MOW,

Obby Veenstra
Directeur het MOW

Dinsdag 26 september
Kanalisatie van Westerwolde
Tjarko van Dijk

In plaats van de eerder geplande lezing over Veldnamen neemt historicus Tjarko van Dijk je mee op een koetsreis van historische betekenis. 120 jaar geleden, in de zomer van 1897, maakte een aantal notabelen uit de regio een reis per Landauer, van Nieuweschans naar Ter Apel. De heren wilden de situatie in Westerwolde onder de aandacht brengen en dan vooral de noodzaak tot kanalisatie. Het graven van kanalen moest niet alleen de afwatering maar ook de toegankelijkheid van Westerwolde bevorderen en zo de streek tot bloei brengen. In een verslag, Westerwolde in woord en beeld, legden zij de reis en hun toekomstdromen vast. Tussen 1905 en 1920 kwamen de voorziene kanalen daadwerkelijk gereed. Dit legde de basis voor het Westerwolde zoals wij dat nu kennen.

 

Dinsdag 3 oktober
500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland
Jochem Abbes

500 jaar geleden, op 31 oktober 1517 sloeg Maarten Luther 95 stellingen aan de slotkapel van Wittenberg. De stellingen raakten cruciale geloofskwesties die breed leefden in de samenleving. Door de onverwacht snelle verspreiding en de weerstand van kerk en staat escaleerde de zaak tot een grootschalige kerkelijke hervormingsbeweging. In Europa braken verschillende godsdienstoorlogen uit. Ook in Westerwolde en Reiderland had de Reformatie ingrijpende gevolgen die tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn. In de eerste helft van zijn lezing gaat historicus Jochem Abbes in op de grote vragen van de Reformatie, en in de tweede helft op de impact daarvan op Oost-Groningen.

Dinsdag 10 oktober
Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde
Geert Volders

Terwijl een groot deel van Europa in de zomer van 1914 ten strijde trok, bleef Nederland neutraal. Toch merkte men in een grensregio zoals Westerwolde onmiddellijk dat er iets was veranderd. Kerkklokken kondigden de mobilisatie af. Dienstplichtigen vertrokken naar de verdedigingslinies, in afwachting op wat komen ging. In plaats van enkele weken zou de oorlog ruim vier jaar duren. De overheid voerde diverse beperkende maatregelen in met een weerslag op de handel en het dagelijks leven. Economische teruggang, schaarste en vluchtelingenproblematiek behoorden tot de gevolgen van ‘De Grote Oorlog’. Historicus Geert Volders vertelt deze avond uitgebreid over de weerslag van de oorlog op deze regio.

Dinsdag 17 oktober
Controverse Orangisme Patriottisme in Westerwolde en Reiderland in de 18e eeuw | Jochem Abbes

Jochem Abbes bespreekt in deze lezing de tegenstellingen tussen Patriotten (voorstanders van de republiek) en Orangisten (voorstanders van een sterk bewind onder Oranje) in Groningen. Deze tegenstelling groeide in de tweede helft van de 18e eeuw. Economisch ging het slecht en onder de bevolking heerste ontevredenheid. Toen in 1780 de Vierde Engelse Oorlog uitbrak, sloeg de Republiek een slecht figuur. Velen riepen om een zondebok en vonden die in stadhouder Willem V. Patriotten, geïnspireerd door Verlichtingsfilosofen, eisten meer democratie en richtten overal gewapende genootschappen op. Hierbij stuitten zij op verzet van Orangisten. In Groningen waren in de Ommelanden veel Patriotten actief, terwijl men in de Stadsjurisdicties overwegend Orangist was. Westerwolde en het Reiderland behoorden juist tot het Orangistische kamp. Waarom was dat?

Dinsdag 24 oktober
Het ontstaan van de grens in Westerwolde
Mr. Herman Posthumus

Historicus Herman Posthumus neemt ons mee op een tocht langs de rijksgrens van Groningen en Drenthe, meer specifiek langs de grens van Westerwolde. Hoe oud is die grens? Sinds wanneer markeren grenspalen die grens? Waarom legde men kilometerslange leidijken aan? Waarom verlegde men na de Tweede Wereldoorlog de rijksgrens van Westerwolde in oostelijke richting? Sinds wanneer is de Westerwoldse Aa geen grensrivier meer? Al deze vragen komen aan de orde in deze presentatie.

Dinsdag 31 oktober
Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee
Koos Schipper

Koos Schipper, Kapitein b.d. van de Koninklijke Marechaussee, vertelt over de geschiedenis van de grensbewaking in Westerwolde door de Koninklijke Marechaussee. In 1890 zette de Koninklijke Marechaussee twee brigades uit in het Oldambt en Westerwolde en wel in Nieuweschans en Vlagtwedde. In 1902 volgde de brigade Ter Apel en in 1921 de brigade Bellingwolde. Deze brigades kwamen er meestal op verzoek van lokale autoriteiten. Deze wensten politiezorg bij illegale grensoverschrijding en het bewaken van de lokale wegen tegen ‘landlopers, stropers en dronken gespuis’ zoals een lokale bestuurder het omschreef. Aan de jarenlange grensbewaking van de Marechaussee samen met de douane kwam een einde op 14 juni 1985. Nederland ondertekende de Verdragen van Schengen waarmee de grenzen binnen de Europese Unie kwamen te vervallen.

Dinsdag 7 november
De Ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham
Scholto ten Have

Oud landbouwer Scholto ten Have diept herinneringen op aan de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Halverwege de vorige eeuw vond op de rand van Westerwolde en Oldambt een belangrijke cultuurtechnische ingreep plaats: de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Deze ruilverkaveling was in grootte niet spectaculair, maar greep diep in op het landschap, waarvan de structuur volledig veranderde. Daarbij dempte men de eeuwenoude rivier de Westerwoldse Aa over een grote lengte. Voor de landbouwers betekende de ruilverkaveling een grote stap voorwaarts. Het geeft hen ook nu nog een voorsprong in de bedrijfsvoering. Met de inzichten van nu kunnen we echter ook stellen dat de ingreep meer rekening had kunnen houden met het landschap.

Uw kunt via deze link de folder bekijken of downloaden.

MOW | Museum de Oude Wolden
Hoofdweg 161
9695 AE Bellingwolde
0597 – 531 509