Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 17 december a.s. in ‘t Kruispunt (Beatrixstraat 13) te Vlagtwedde. De vergadering begint om 13.30 uur. Het programma voor de middag is als volgt:

1. Opening door de voorzitter.
2. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
3. Verhalenmiddag: ‘Westerwolde en de Dollard’, georganiseerd door de Stichting Verdronken Geschiedenis in samenwerking met de Historische Vereniging Westerwolde en Museum de Oude Wolden te Bellingwolde. De algehele leiding en een introductie op het programma wordt verzorgd door dr. A. Buursma. Daarnaast zal dr. E. Knol spreken over het ‘Verloren Reiderland’ en dr. K. Essink over ‘Grenskwesties in het Eems-Dollardgebied’. Namens MOW zal drs. T. van Dijk enkele relevante objecten uit de museale collectie toelichten. Daarnaast is er gelegenheid voor sprekers uit het publiek met een historisch verhaal m.b.t. Westerwolde en de Dollard. Verdere informatie kunt u lezen op de bijgesloten folder.
4. Pauze.
5. Tweede deel Verhalenmiddag ‘Westerwolde en de Dollard’.
6. Sluiting van de vergadering.

Na afloop van de vergadering zal de ‘Werkgroep Veldnamen in Westerwolde’ van onze vereniging bijeen komen om de verdere voortgang van de veldnameninventarisatie te bespreken. Leden die geïnteresseerd zijn om hieraan deel te nemen worden uitgenodigd zich te melden bij het bestuur.

Tot slot nog een opmerking met betrekking tot ons tijdschrift Terra Westerwolda. Het bestuur heeft enkele meldingen gekregen van niet-ontvangen tijdschriften. Wanneer dat bij u ook het geval is, wilt u dit kenbaar maken bij het bestuur? Het gaat om het zomernummer van 2016 (nr. 1).

Het bestuur hoopt weer velen van u op 17 december te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
I. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.

Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Zoals reeds eerder aangekondigd, willen wij u hierbij nogmaals uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op donderdag 20 oktober a.s. in het Parochiehuis van de R.K. St. Willibrordusparochie (Hoofdstraat 75) te Ter Apel. De bijeenkomst begint begint om 19.30 uur. Het bestuur stelt de volgende agenda voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
4. Historische actualiteiten in Westerwolde.
5. Rondvraag/w.v.t.t.k.
6. Lezing door de heer drs. Harry Perton uit Groningen onder de titel: Publieke opinie in het Oldambt van de 18^e eeuw. De heer Perton is historicus en in het dagelijks leven werkzaam bij RHC Groninger Archieven en eindredacteur van het cultuurhistorisch kwartaalblad Stad & Lande en het Historisch Jaarboek Groningen. In zijn voordracht zal hij ingaan op de vraag, hoe sterk bepaalde politieke opvattingen (zoals van orangisten en patriotten) in het Oldambt en Westerwolde van de 18^e eeuw vertegenwoordigd waren. De focus in deze lezing ligt vooral op  het Oldambt, want daar waren met name de perioden 1748-1751 en 1785-1799 vol politieke reuring. In het tweede deel van zijn betoog legt de spreker een verbinding met stromingen in de bevoorrechte Gereformeerde/Hervormde kerk. Uiteraard zal er gelegenheid zijn om vragen te stellen.
7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 20 oktober te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
J. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.

Voor degenen die op zaterdag 8 oktober de reis naar Groningen te ver vinden is er ook de Dag van de Geschiedenis in de Burcht te Wedde..

De maand oktober is al jaren de maand van de geschiedenis. In veel provincies zijn lezingen over de landelijke- provinciale- en plaatselijke geschiedenis. In de provincie Groningen is zaterdag 8 oktober uitgeroepen tot de dag van de geschiedenis. Vorig jaar is de burcht te Wedde op de Groninger dag van de geschiedenis ook opengesteld voor het publiek en bleek in een grote behoefte te voorzien. De burcht trekt zelfs publiek uit het buitenland. Het oude ‘Huis te Wedde’ is van 11.00 uur tot 17.00 opengesteld voor het publiek. Er zijn gidsen aanwezig die rondleidingen verzorgen en er kunnen ‘specialistische’ vragen gesteld worden aan de burchthistoricus. Sinds kort zijn er ook een aantal nieuwe zeer toegankelijke ‘informatiemappen’ aanwezig die ingekeken kunnen worden door bezoekers. Historisch onderzoek brengt nog maandelijks nieuwe historische zaken aan het licht. Mensen met informatie over de burcht zijn eveneens van harte welkom. De burchthistoricus tekent graag oude verhalen en herinneringen van de burcht (en omgeving) van voor het jaar 2010 op om dit voor het nageslacht te bewaren. Aan de tafel in de ‘sociëteit’ van de burcht wordt al jaren informatie over het burchtcomplex uitgewisseld. De organisatie hoopt dat dit ook dit jaar weer het geval is.

Op 10 en 11 september zijn er weer de Open Monumentendagen in Westerwolde.

Het volledige programma kunt u hier inzien door op de link onderaan in dit bericht te klikken. Tevens vindt u daar ook een link naar de uitnodiging voor de opening op 9 september a.s.

In de brochure staat dat Ter Borg alleen maar open is op de zaterdag maar ze zijn ook op zondag van 13.00 tot 18.00 uur

Link naar het programma:

open monumentendag 2016

Link naar de uitnodiging voor de opening op vrijdag 9 september:

Open monumentendag uitnodiging

Dit najaar in MOW

Historische Avonden

Elke dinsdagavond van 20 september tot en met 1 november

Sinds enkele jaren biedt MOW in het najaar een gevarieerd lezingenaanbod over de geschiedenis van de eigen streek, onder de noemer Historische Avonden. De avonden starten in september met een driedelige cursus over de geschiedenis van Westerwolde. Andere thema’s zijn de kanalisatie van het gebied, de Bond van Orde door Hervorming, de ruilverkaveling in de jaren 1970 in Oldambt en Westerwolde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sprekers zijn Jochem Abbes, Tjarko van Dijk, Chris Reinders en Geert Volders. Oktober is ook de Maand van de Geschiedenis, met dit jaar als thema grenzen, een onderwerp dat wonderwel past bij de geschiedenis van deze streek.

Elke Historische Avond start om 20 uur, met een inloop vanaf 19:30 uur. De toegang bedraagt € 4,50 inclusief een kopje koffie of thee én entree museum. Laifhebbers van MOW hebben gratis toegang. We horen graag of je komt, maar ook zonder aanmelding ben je van harte welkom. Aanmelden kan via info@museumdeoudewolden.nl Graag tot ziens!

Kijk voor meer informatie over MOW op www.museumdeoudewolden.nl

Ga voor de Maand van de Geschiedenis naar www.maandvandegeschiedenis.nl

NB Zaterdag 8 oktober Dag van de Groninger Geschiedenis www.dagvandegroningergeschiedenis.nl

Programma

Dinsdag 20 september, 27 september en 4 oktober | 20 uur

Cursus geschiedenis van Westerwolde 1, 2 en 3  

Jochem Abbes

In september biedt historicus Jochem Abbes in drie avonden een overzicht van de geschiedenis van Westerwolde, van de tijd van de oude heerlijkheid tot plusminus 1900. Hij maakt daarbij gebruik van visuele presentaties. Natuurlijk is er gelegenheid tot het stellen van vragen.

Westerwolde bestond oorspronkelijk uit de vijf oerkerspelen Vlagtwedde, Onstwedde, Sellingen, Vriescheloo en Wedde. In 1536 breidde de heerlijkheid uit met de twee Reiderlander kerspelen, Bellingwolde en Blijham. Beiden behielden echter wel een eigen rechtsstoel. In 1803 hief de nationale regering de oude plaatselijke landrechten op en voegde ‘Wedde, Westwoldingerland, Bellingwolde en Blijham cum annexis’ – zoals de officiële naam lange tijd luidde -politiek-bestuurlijk bij de Provincie Groningen. Opmerkelijk is dat het noordelijke deel van Westerwolde een andere sociaaleconomische ontwikkeling doormaakte dan de rest van het gebied, ruwweg rond de scheidslijn tussen de oorspronkelijke oerkerspelen en die van Reiderland.

Al met al heeft Westerwolde een zeer lange en rijke historie. De landstreek had lange tijd een bijzonder karakter en afwijkende status binnen de provincie, voor een deel vanwege de strategische positie als grensgebied. Tot op de dag van vandaag kent de streek daardoor nog een geheel eigen profiel.

Dinsdag 11 oktober | 20 uur

De kanalisatie van Westerwolde   

Geert Volders

Historicus Geert Volders geeft op dinsdagavond 11 oktober een lezing over de kanalisatie van Westerwolde, waarmee het landschap zoals het er nu uitziet, ontstond.

Aan het einde van de 19e eeuw was Westerwolde weinig toegankelijk. De streek kende slechts enkele verharde wegen en de waterwegen waren alleen lokaal bevaarbaar. De waterhuishouding liet zeer te wensen over. Zodoende bestond bij velen de wens om het landschap van Westerwolde radicaal te hervormen door een groots kanalenstelsel aan te leggen. De meningen waren zowel binnen als buiten Westerwolde zeer verdeeld over hoe het kanalenstelsel tot stand moest komen. Pas toen de Oldambtster herenboer Boelo Luitjen Tijdens zich met Westerwolde ging bemoeien, kwam er schot in de zaak.

Dinsdag 18 oktober | 20 uur

De Bond van Orde door Hervorming in Westerwolde  

Tjarko van Dijk

Historicus Tjarko van Dijk spreekt op dinsdagavond 18 oktober over de verrichtingen van de Bond van Orde door Hervorming, aan het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw.

Eind 1892 was de onrust in het oosten van Groningen groot. Stakingen, rellen en demonstraties waren aan de orde van de dag. De provinciale en landelijke overheden namen dit hoog op. De minister van binnenlandse zaken en de Commissaris van de Koningin in Groningen zagen zelfs een serieuze kans op revolutie. Zij stuurden militairen naar Groningen, die rust en orde moesten herstellen. Op de burgerij in dit deel van de provincie maakten de woelingen grote indruk. De Finsterwolder notaris Mr. A.H. Koning plaatste een advertentie in de Winschoter Courant, waarin hij opriep tot de oprichting van een Partij van Orde. Deze moest zowel de orde handhaven als de sociale verhoudingen verbeteren. Hier werd massaal op gereageerd en op 17 februari 1893 werd de Bond van Orde door Hervorming opgericht. De Bond ontplooide in de jaren die volgden veel activiteiten om de sociale verhoudingen in Oost-Groningen te verbeteren

Dinsdag 25 oktober | 20 uur

Herinneringen aan de ruilverkaveling van het Oldambt

Chris Reinders                                                              

Als Technisch Ambtenaar van het Ministerie van Landbouw werkte Chris Reinders van 1970 tot 1980 aan de voorbereiding en uitvoering van de ruilverkaveling in Beerta. De structuur van het gebied veranderde hierbij drastisch. Soms eeuwenoude perceelgrenzen verdwenen. Reinders gaat in op de ontstaansgeschiedenis van het Oldambt en de procedure van de ruilverkaveling. Zijn ervaringen met de boeren en burgers in het gebied komen daarbij natuurlijk aan de orde.

Dinsdag 1 november | 20 uur

Westerwolde in de Tweede Wereldoorlog  

Geert Volders

Historicus Geert Volders spreekt op dinsdagavond 1 november over Westerwolde in de Tweede Wereldoorlog.

Misschien wel de donkerste periode in de Europese geschiedenis: de Tweede Wereldoorlog. Op 10 mei 1940 begon de bijna vijf jaar durende bezetting door Nazi-Duitsland. De inwoners van Westerwolde kregen onder andere te maken met schaarste, vrijheidsbeperking en vervolging. Gebeurtenissen op het wereldtoneel hadden zo hun weerslag op het ogenschijnlijk zo rustige en afgelegen Westerwolde. De oorlog zou diepe sporen nalaten die ook ruim zeventig jaar na de bevrijding nog waarneembaar zijn.

Voor de excursie van 17 september a.s. naar Leiden zijn nog wat plaatsen vrij.
Als u nog mee wilt dan moet u zich snel opgeven door het bedrag van € 52,00 over te maken.
Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) €52,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.
Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven! Mocht de bus toch onverhoopt vol zijn, dan wordt het geld direct teruggestort.

Historische Vereniging Westerwolde
P/a.: Ter Apelkanaal Oost 126
9563 RG Ter Apelkanaal
tel. 0599-412288
Email: info@verenigingwesterwolde.nl

Ter Apelkanaal, 10 augustus 2016
Betreft: uitnodiging excursie

Geachte dames en heren,

Dit jaar gaat de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 17 september 2016 op excursie naar Leiden. Een stad met een rijke historie en prachtige architectuur. Het bezoek wordt nog interessanter omdat we ook dit jaar een band met ‘ons’ Westerwolde hebben en wel in het hartje van Leiden. In het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO) is momenteel de expositie ‘Archeologie in je achtertuin’ te zien. In deze tentoonstelling zijn ook archeologische vondsten uit Westerwolde te bezichtigen. Zo is onder andere de vondst die in 1818 werd gedaan op de Pottenberg bij Wollinghuizen in de collectie van het RMO opgenomen. Het verhaal van deze bijzondere vondst zal aandacht krijgen in deze excursie.

Voor de excursie willen we het volgende programma voorstellen, waarbij de tijden bij benadering zijn (behalve de vertrektijden) en wijzigingen zijn voorbehouden.

Programma

7.15 Vertrek bij d’Ekkelkaamp, Kerklaan 7 te Onstwedde
Vriendelijk verzoek om auto’s op de parkeerplaats aan de achterzijde van het fietsenhok te plaatsen, zodat bezoekers van d’Ekkelkaamp geen hinder hebben.

Halverwege de rit maken we een korte stop langs de snelweg. Koffie/thee is niet inbegrepen en zal dus meegenomen of ter plaatste aangeschaft moeten worden.

11.00 Rijksmuseum voor Oudheden
Rapenburg 28

In het RMO krijgen we enkele van de bijzondere objecten te zien die ooit in Westerwolde zijn gevonden. Daarbij krijgen we ook uitleg over de opmerkelijke manier waarop deze vondsten in het RMO terecht zijn gekomen.

Nadat het begeleide deel van het bezoek aan het RMO is afgesloten, kan een ieder in eigen tempo de permanente expositie in het museum bewonderen.

’s Middags is een ieder vrij om het bezoek aan Leiden naar eigen believen in te delen. In de binnenstad zijn vele gelegenheden te vinden voor een lunchlocatie, maar u kunt natuurlijk ook in het Museumcafé van het RMO terecht voor een hapje en een drankje.

Een drietal bezoektips voor het vrije deel:
– Hortus Botanicus (Rapenburg 73). De botanische tuin van Leiden werd in 1590 aangelegd “tot leeringe van aller de ghene, die in der medicijnen studeren”. De tuin bevat een aantal bijzonder oude bomen en heesters.
– Stedelijk Museum de Lakenhal (Oude Singel 28-32). De Lakenhal vormde ooit het centrum van de Leidse textielnijverheid. Het pronkstuk van de museumcollectie is Het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden, dat tijdens de godsdiensttwisten in 1566 uit de Pieterskerk werd gered.
– Stadhuis van Leiden (Stadhuisplein 1, niet toegankelijk). Bijzonder om te vermelden is dat de klokken van het carillon na de Tweede Wereldoorlog zijn gegoten door Van Bergen uit Heiligerlee.

16.00 Verzamelen voor de opgang naar De Burcht van Leiden
Burgsteeg 14

We sluiten de dagexcursie af bij de restanten van één der oudste burchten van Nederland. Op een kunstmatige heuvel ligt de Middeleeuwse burcht van Leiden, waarvandaan men een prachtig uitzicht heeft op de oude stad.

16.30 Vertrek uit Leiden, locatie zal bij aanvang van de excursie bekend gemaakt worden in de excursiefolder die u op 17 september ontvangt
Halverwege de terugreis gebruiken we een gezamenlijke maaltijd. Bij deze maaltijd zijn twee consumpties inbegrepen.

21.15 Terug in Onstwedde,

Deelname en aanmelding
De kosten voor de dag bedragen € 52,00 per persoon (inclusief vervoer Onstwedde-Leiden-Onstwedde, entreegelden RMO, maaltijd + twee consumpties).

Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) €52,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.
Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven!
Kortom alle reden om mee te gaan voor een interessante – en gezellige! – dagtocht naar Leiden. We hopen op een goede opkomst.

De webmaster plaatst een bericht op onze website zodra alle plaatsen gereserveerd zijn, want ook dit jaar geldt: vol = vol!

Met vriendelijke groet,
namens het bestuur,

Ina Middelkamp-Maarsingh, secretaresse

Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Zoals eerder aangekondigd, nodigen wij u hierbij nogmaals uit voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 18 juni a.s. in de Hervormde (PKN) kerk aan het Oosteinde te Blijham. De bijeenkomst begint om 13.30 uur. Het bestuur stelt het volgende programma voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
4. Historische actualiteiten in Westerwolde.
5. Rondvraag/w.v.t.t.k.
6. Pauze.
7. Voordracht door de heer drs. Jochem Abbes uit Bourtange onder titel: Een Hervormde vondst in een Gereformeerd archief. Dit voorjaar doken in het archief van de Gereformeerde Vennekerk te Winschoten de notulen op van de Hervormde Ring Midwolda. Ook het eerste deel vanaf de oprichting in 1816 zat daarbij, het jaar waarin Koning Willem I het Algemeen Reglement instelde en de naam van de oude Nederduits Gereformeerde Kerk veranderde in Nederlandse Hervormde Kerk. Dit Algemeen Reglement – dit jaar 200 jaar geleden ingevoerd – heeft heel wat teweeg gebracht in het kerkelijk leven van de eerste helft van de 19^e eeuw, ook in Westerwolde en het Oldambt (samen verenigd in één classis). Een belangrijke figuur uit die tijd was ds. Remko Engels (1772-1855), jarenlang Hervormd predikant in Nieuwolda. Ds. Engels was geboren en getogen in Bellingwolde, waar zijn ouders een boerderij bezaten. Zijn jeugd in Bellingwolde werd bepalend voor zijn latere loopbaan. Na zijn studie theologie in Groningen zou hij zich als Hervormd predikant ontpoppen als één van de belangrijkste vertegenwoordigers van het Réveil in de provincie Groningen. Aan de hand van een bladzijde uit het archief van de Ring (waarin ds. Engels ook opduikt) wordt een beeld geschetst van de kerkelijke wereld van Oost-Groningen in die tijd. Ook zal aandacht worden besteed aan de kerk en de Hervormde gemeente van Blijham, de vergaderlocatie van die dag.
8. Sluiting van de vergadering.

Naast de kerk is voldoende gelegenheid om te parkeren. Het bestuur hoopt weer velen van u op 18 juni te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,                                                               I. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.

Ze wordt nog altijd Golden Geertje genoemd en iedereen in de omtrek van Veele kan wel een smeuïge anekdote over Geertje Trenning vertellen.
Maar hoe zat het nou echt? Was zij het slachtoffer van een pachter die zijn woord brak? Van een dwalende rechter? Of was het haar eigen schuld dat zij haar hele erfenis verspeelde en in armoedige omstandigheden aan haar einde kwam? Johannes Lens vernam het uit haar eigen mond en kreeg inzage in het enorme archief dat zij na haar overlijden in 2011 achterliet.

Hij schreef er een onthullend en meeslepend boek over:
“Het Hoogste Recht”

Schrijver Johannes Lens vertelt hier meer over op donderdag 24 maart a.s. in de Burcht te Wedde. Aanvang: 20.00 uur, Zaal open: 19.30 uur, Entree: 7,50 (incl.koffie/thee).  Voorafgaand aan deze lezing serveert De Smaak van Groningen een maaltijd.
Ze gaan om 18.30 uur aan tafel. Kosten: € 7,50. Reserveren zowel voor de lezing als voor de maaltijd is gewenst: deraad@dds.nl, tel. 0597-561548.

Dit is een activiteit georganiseerd door Stichting De Burcht Wedde

Het vertrek uit de Burcht van Wedde van de laatste Münsterse troepen uit Groningen op 8 januari 1666. Op 20 september van dit jaar was het 350 jaar geleden dat de Eerste Münsterse Oorlog uitbrak. De Münsterse Prins Bisschop Bernhard von Galen, inmiddels bekend als Bommen Berend, viel met duizenden soldaten vanuit het oosten de Republiek der Nederlanden binnen over twee aanvalsroutes. Beide routes eindigden in Groningen. In november 1665, nauwelijks twee maanden later was de Prins Bisschop in Groningen goeddeels verslagen. Hij liet daarbij het oosten van de provincie in grote staat van ontreddering achter. Op 8 januari 1666 werd Bernhard von Galen gedwongen ook zijn laatste bolwerk in Groningen te ontruimen: De Burcht van Wedde.

Over dit feit en wat daaraan vooraf ging houdt Tjarko van Dijk, medewerker van het Museum de Oude Wolden, een presentatie onder de titel: “Groningen in de Greep van Bommen Berend. De eerste Münsterse oorlog 1665-1666. Een vergeten oorlog.”

De presentatie wordt gehouden in de Burcht in Wedde op 8 januari 2016.
Aanvang: 20.00 uur Zaal open: 19.30 uur Entree: € 7,50 (incl. koffie/thee)
Reserveren is gewenst: tel.: 06-29604207 e-mail: deraad@dds.nl

De Smaak van Groningen kookt een “uspot” naar een recept uit deze tijd.
Vanaf: 18.30 uur Kosten: € 4,50.