Betreft: Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 16 december a.s. in De Sprankel (Torenstraat 2) te Sellingen. De vergadering begint om 13.30 uur. Het bestuur stelt de volgende agenda voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
4. Lezing van prof.dr. Reinder Reinders over De atlas van Beckeringh. Toelichting: de kaart van Theodorus Beckeringh uit 1781 toont op schitterende wijze het Groninger landschap in de 18e eeuw. Rond 1750 vat hij het plan op om een nieuwe kaart van de provincie Groningen te maken die in 1781 daadwerkelijk is gedrukt. Het is een fraaie kaart die door hem zelf is getekend en op vier grote koperplaten is gegraveerd. De rand van de kaart bestaat uit tekeningen van de voornaamste borgen en een aanzicht van de stad Groningen. In de lezing wordt uitgelegd hoe Beckeringh de provincie Groningen karteerde, waarbij extra aandacht wordt besteed aan Westerwolde. Voorbeelden van zijn kaarten zijn tijdens de lezing te bekijken. Prof. Reinders is archeoloog. Hij werkte als maritiem archeoloog in de IJsselmeerpolders (1974-1989) en was van 1989 tot 2006 hoogleraar archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1976 heeft de leiding van het onderzoek van de Hellenistische stad Halos in Griekenland. Hij was hoofdauteur van de ‘Atlas van Beckeringh’ die in 2017 is verschenen.
5. Pauze.
6. Tweede deel van de lezing. Gelegenheid tot het stellen van vragen.
7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 16 december a.s. te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
I. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.

Theodorus Beckeringh

Zaterdag 16 december 2017 tijdens onze ledenvergadering in Gebouw De Sprankel, Torenstraat 11, Sellingen zal de heer Reinder Reinders spreken over de Atlas van Beckeringh.  Ter toelichting op deze lezing ontvingen we van de heer Reinders dit artikel.

De borgenkaart van Beckeringh – Het Groninger landschap in de 18^e eeuw

In de 18e eeuw zien we in Groningen grootschalige inpoldering langs de kust en veenontginning in het binnenland: een dynamisch cultuurlandschap dat onze aandacht ten volle verdient. Nieuwe dijken in het Lauwerszeegebied, langs de Waddenkust en in de Dollard veranderen de contouren van het gewest. In het Oldambt komt na het afgraven van het veen een agrarisch gebied tot ontwikkeling met nieuwe nederzettingen, infrastructuur, openbare gebouwen en andere voorzieningen. Ook krijgt de provincie Groningen in die tijd zijn grenzen nadat een aantal grenskwesties, voornamelijk in de veengebieden, zijn opgelost.

De kaart van Theodorus Beckeringh uit 1781 toont op schitterende wijze het Groninger landschap in de 18e eeuw. Rond 1750 vat hij het plan op om een nieuwe kaart van de provincie Groningen te maken die in 1781 daadwerkelijk is gedrukt. Het is een fraaie kaart die door hem zelf is getekend en op vier grote koperplaten is gegraveerd. De rand van de kaart bestaat uit tekeningen van de voornaamste borgen en een aanzicht van de stad Groningen.

De laatste jaren zijn schetsen en tekeningen te voorschijn gekomen die Beckeringh heeft gemaakt als voorstudies voor zijn kaart. Aan de hand van de schetskaarten is Beckeringh op de voet te volgen als hij in het midden van de 18e eeuw langs wegen en kanalen op pad gaat en het Groningse landschap karteert. Het beschikbare kaartmateriaal geeft een prachtig overzicht van de werkwijze van een enthousiast amateur cartograaf en bevat een schat aan informatie die op de gedrukte kaart ontbreekt.

Een grote verrassing was het bestaan van een grote handschriftkaart van de provincie Groningen uit 1767, zonder de rand met borgen; de voorloper van de gedrukte kaart uit 1781. Beckeringh heeft deze kaart opgedragen en aangeboden aan stadhouder Willem V. De kaart bevindt zich nu in de Archives nationales de la Marine te Parijs.

In de lezing wordt aandacht besteed aan de wijze waarop Beckeringh de provincie Groningen karteerde, met aandacht voor het gebied van Westerwolde. Voorbeelden van zijn kaarten zijn tijdens de lezing te bekijken.

Reinder Reinders is archeoloog. Hij werkte als maritiem archeoloog in de IJsselmeerpolders (1974-1989) en was van 1989 tot 2006 hoogleraar archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1976 heeft de leiding van het onderzoek van de Hellenistische stad Halos in Griekenland. Hij was hoofdauteur van de ‘Atlas van Beckeringh’ die in 2017 is verschenen.

Dit jaar gaat de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 16 september op excursie naar Schloss Bentheim en Kloster Bentlage. De kerkgeschiedenis vormt tijdens deze dagreis de verbindende factor met ‘ons’ Westerwolde. In de zestiende eeuw gingen de graven van Bentheim over tot de Calvinistische leer. Deze overgang versterkte de toch al nauwe band met de Nederlandse gewesten. In het graafschap Bentheim werden meerdere predikanten geschoold die later werkzaam zouden worden in Westerwolde. Voor Westerwolde betekende de Reformatie ook het einde van het Kruisherenklooster in Ter Apel. Ruim 100 jaar tevoren was dit klooster gesticht vanuit Kloster Bentlage. Een goede reden dus om in dit herdenkingsjaar een bezoek te brengen aan Schloss Bentheim en Kloster Bentlage!

Voor de excursie willen we het volgende programma voorstellen, waarbij de tijden bij benadering zijn (behalve de vertrektijden) en wijzigingen zijn voorbehouden.

Programma

8.30 Vertrek bij het Gemeentehuis Vlagtwedde, Dorpsstraat 1 te Sellingen.
10.00 Koffie/Thee met gebak bij het Restaurant Alt Bentheim
11.00 Rondleiding door het Schloss Bentheim
12.30 Vrije middag in Bad Bentheim
In het centrum zijn voldoende en gevarieerde lunchmogelijkheden. Een wandeling door het slotpark en/of het centrum van Bad Bentheim is de moeite waard!
Enkele culturele bezoektips:
– Museum Am Herrenberg. Hier bevindt zich een fraaie collectie van Nederlandse 17e-19e-Eeuwse Meesters.
– Sandstein Museum Bad Bentheim. In dit museum maakt u kennis met het exportproduct bij uitstek van Bentheim: zandsteen.
– De kerken in het centrum: de Rooms-Katholieke Johannes de Doper-Kerk uit 1670 en de Evangelisch-Reformierte Kirche uit 1696.
15.00 Vertrek uit Bad Bentheim
Verzamelpunt zal bij aanvang van de excursie bekend gemaakt worden.
16.00 Rondleiding door het Kloster Bentlage
17.15 Vertrek uit Bentlage
Halverwege de terugreis gebruiken we een gezamenlijke maaltijd. Bij deze maaltijd zijn twee consumpties inbegrepen.
20.30 Terug in Sellingen

Deelname en aanmelding

De kosten voor de dag bedragen € 59,00 per persoon (inclusief vervoer Sellingen – Bad Bentheim-Bentlage – Sellingen, kaffee und kuch in Bad Bentheim, entree en rondleidingsgelden Schloss Bentheim en Kloster Bentlage, maaltijd + twee consumpties). Aanmelding vindt plaats door (per deelnemer) €59,00 over te maken naar de bankrekening van de Historische Vereniging Westerwolde: IBAN NL80RABO0358606063.
Vermeld bij uw betaling uw naam en adres, dan weet de penningmeester wie zich heeft opgegeven. Bij deelname aan de excursie wordt er geen bevestigingsbericht meer gestuurd, maar mocht u daar toch prijs op stellen dan kunt u uw emailadres bij uw betaling opgeven. Wanneer er te veel aanmeldingen zijn, dan wordt uw betaling natuurlijk direct teruggestort. De webmaster plaatst een bericht op onze website zodra alle plaatsen gereserveerd zijn, want ook dit jaar geldt: vol = vol.

Kortom alle reden om mee te gaan voor een interessante – en gezellige! – dagtocht naar Bad Bentheim en Bentlage. We hopen op een goede opkomst!

Met vriendelijke groet,
namens het bestuur,

Ina Middelkamp-Maarsingh, secretaresse

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u hierbij uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 17 juni a.s. in Het Trefpunt (Dorpsstraat 119) te Vriescheloo. De vergadering begint om 13.30 uur. Het bestuur stelt de volgende agenda voor:

1. Opening, door de voorzitter.
2. Vaststelling van de agenda.
3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris.
4. Lezing van dr. H. Veldman over 500 jaar Reformatie en de ontwikkelingen in Groningerland. Naar aanleiding van het vijfde eeuwfeest van de Reformatie zal oud-geschiedenisdocent en kerkhistoricus Veldman een voordracht houden over de betekenis van de Reformatie en de uitwerking daarvan in (Oost-) Groningen.
5. Pauze.
6. Naar aanleiding van het 300-jarig bestaan van het kerkgebouw te Vriescheloo houden drs. J.G. Abbes en dhr. J.S.A. Huizing twee kleine voordrachten over de geschiedenis van de kerk en de protestantse gemeente van Vriescheloo. Huizing zal ingaan op de lokale geschiedenis en het kerkgebouw, terwijl Abbes het ontstaan van de kerk in haar historische context zal plaatsen.
7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 17 juni a.s. te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,
namens het bestuur,

I. Middelkamp-Maarsingh, secretaris.