Categorie archieven: Nieuws

Winternummer Terra Westerwolda verschenen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Binnenkort ontvangen de leden van de Historische Vereniging Westerwolde het winternummer van Terra Westerwolda. Het blad is dan ook weer verkrijgbaar bij verschillende (boek)winkels in de regio en bij boekhandel Godert Walter in Groningen.

Bert Veeman: plattelandsdokter, natuurbeschermer, fotograaf
In dit nummer een groot interview met Bert Veeman, oud-huisarts in Bellingwolde, die ook als natuurbeschermer bekend is geworden. Samen met Guus Sterenborg richtte hij een IVN-afdeling op, de eerste in Oost-Groningen. Maar ook als fotograaf heeft hij zijn sporen verdiend. Geert Schreuder maakte bij dit interview een fraaie illustratie waarop we plattelandsdokter Bert Veeman vanuit zijn lelijke eend foto’s van het landschap zien maken.

Westerwolde terug van weg geweest
Op 1 januari ontstaat de nieuwe gemeente Westerwolde. Geert Volders blikt terug op de opmerkelijke ontwikkeling van de naam Westerwolde en de relatie met de bestuurlijke gemeenten in het territorium.

Herdenkingsjaar
In 2017 wordt veel herdacht. Jochem Abbes schrijft in het kader van het Lutherjaar over de Reformatie in Westerwolde. Jan Huizing blikt 300 jaar terug. Hij onderzocht de gevolgen van de Stormvloed voor Westerwolde en geeft een toelichting op de bouw van de kerk in Vriescheloo in 1717.

Kees Stip
In de serie over literatuurgeschiedenis is het de beurt aan Kees Stip, die van 1978 tot zijn dood in 2001 in Laudermarke woonde en werkte. Zijn gedicht ‘Waterlandschap’ siert de eerste trede van de ‘dichterstrap’ in het Theater van de Natuur in Sellingen.

Tonnis Post
In het Fotomuseum in Den Haag en Museum de Oude Wolden in Bellingwolde zijn in 2018 exposities over de fotograaf Tonnis Post. Dirk Kome besteedt aandacht aan deze ‘fotograaf van de vooruitgang’, die veel foto’s maakte van de woonomstandigheden van Westerwolders in het begin van de 20e eeuw.

Maar er is meer. Leest u maar!
____________________________

Lidmaatschap
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen slechts € 25,00 per jaar. Ook lid-abonnee worden? Klik dan hier.
Het blad is voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio. Het verschijnt drie keer per jaar. Het volgende (voorjaars)nummer komt in maart 2018 uit.
Reacties
Voor reacties of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: taalschuur@hetnet.nl

 

Het best bewaarde geheim van Nederland

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op de laatste ledenvergadering in Wedde werd terloops gesproken over een artikel in de Volkskrant over Westerwolde van Caspar Janssen.  Dit artikel werd op Facebook al diverse keren gedeeld en ook op Twitter kwam het verschillende keren voorbij. Via ons lid Ali Kaput kregen we dit artikel in handen en we willen het ook graag met u delen.
Als Westerwolders mogen we daar best een beetje trots op zijn.

Ledenvergadering in Wedde op 21-10-2017

Geplaatst op door
Beantwoorden

De ledenvergadering in Wedde werd goed bezocht. Op het laatste moment had de geplande spreker zich afgemeld, waardoor het bestuur een nieuwe spreker moest regelen. Dat bleek een onmogelijke zaak te zijn. We hebben echter binnen het bestuur “twee keien” die in staat zijn om op korte termijn wat te regelen. Voor de pauze hield Geert Volders zijn verhaal en na de pauze was de beurt aan Jochem Abbes.
Onder de titel ‘Pro Religione et Libertate’ gingen zij vanuit twee perspectieven in op de situatie in Westerwolde rondom de 80-jarige oorlog. Een zeer boeiend verhaal met aan het eind nog een aantal vragen vanuit de zaal. Een geslaagde middag.

Jochem Abbes krijgt Hesse Penning voor bijdrage aan cultuur Vlagtwedde

Geplaatst op door
Beantwoorden


Wat de Oscar is voor de filmwereld, is de Hesse Penning voor de gemeente Vlagtwedde: een belangrijke onderscheiding. Vanmiddag wordt ze uitgereikt aan Jochem Abbes. Hij krijgt hem uit handen van commissaris van de Koning René Paas.De Stichting Gebroeders Hesse Fonds stimuleert het culturele leven in Vlagtwedde. Ze reikt elke vijf jaar de penning uit aan iemand die zich verdienstelijk heeft gemaakt op het gebied van cultuur, landbouw of waterhuishouding.

Historicus

Abbes (47) krijgt hem voor zijn bijdrage aan de cultuur, voor het levend houden van de historie van Vlagtwedde, met name het gebied Westerwolde. Abbes is een historicus die een sterke band heeft met Westerwolde.

,,Ik ben in dit gebied geboren’’, vertelt hij. ,,In Jipsinghuizen. Bovendien woont mijn familie, van vaders- en moederskant, al eeuwen in het gebied. Als kind had ik al grote belangstelling voor het verleden van Westerwolde. Zo was ik als middelbare scholier in pauzes vaak te vinden bij het klooster in Ter Apel. Prachtig vond ik dat. Het was net of ik vlak bij de Kruisheren was, die er ooit woonden. Een historische sensatie, zo heet zo’n gevoel.’’

Na zijn schooltijd studeerde hij, uiteraard, geschiedenis. Hij doceerde dat vak jaren in Stadskanaal, met groot plezier. ,,Maar toen ik cultuurambtenaar van Vlagtwedde kon worden, koos ik daarvoor. In die functie houd ik me bezig met allerlei projecten die ook het verleden raken. De restauratie van de oorlogsbarak in Sellingen was zo’n project.’’

Lezingen

Hij is in zijn vrije tijd voorzitter van de Historische Vereniging Westerwolde (HVW). ,,Die heeft bijna vijfhonderd leden. We hebben regelmatig bijeenkomsten waarop lezingen over gebeurtenissen uit het verleden op het programma staan.’’ Die lezingen geeft hij vaak zelf, met een enorme kennis van zaken. ,,Die heb ik opgedaan in de loop der jaren, door heel veel over Westerwolde te lezen en oude documenten te bestuderen. Omdat mijn interesse zo groot is, blijven al die feiten ook in mijn hoofd zitten.’’

Abbes woont nu in Bourtange, met zijn vrouw en twee kinderen. In Westerwolde dus. Ook in dat dorp ‘voelt’ hij regelmatig het verleden en heeft hij zo’n historische sensatie. ,,Ik heb ze op zoveel andere plekken in het gebied. Bij de hervormde kerk in Blijham bijvoorbeeld waar mijn voorouders diensten bijwoonden. En nog altijd bij het klooster.’’

Naast dat klooster, in Hotel Boschhuis, krijgt hij vanmiddag de Hesse Penning en zijn de schijnwerpers op hem gericht. Hij verheugt zich op dat moment. ,,Het is immers een mooie blijk van waardering.’’

bron: Dagblad van het Noorden- Marcel Looden.
foto’s: Marten Fokkens

Landjepik bijeenkomst in Leer(D) op 11 november

Geplaatst op door
Beantwoorden

De Nederlandse annexatiedrift in noordwest Duitsland na 1945

Op 11 november 2017 van 10.00 – 16.30 uur is er over dit thema een interessante bijeenkomst in het Heimatmuseum in Leer(D). De lezingen zijn in het Duits.

10:00 uur Opening
Hilke Boomgaarden, 1. Vorsitzende Heimatverein Leer e.V. Beatrix Kuhl, Bürgermeisterin der Stadt Leer Burghardt Sonnenburg M.A., Museumsleiter
10:15 uur Dr. Karel Essink (Eelde)
De grens in de Eems-Dollard – een historisch overzicht
11:15 uur Drs.Klaas Hoogenboezem (Emmen)
1945-1949 Nederlandse grootheidsdromen en wat ervan in vervulling ging
12:15 uur Lunch
13:15 uur Drs.Dirkje Mulder-Boers (Groningen)
Annexatie en tractaatland
14:00 uur Pauze
14:30 uur Dr. Marijn Molema (Leeuwarden)
Goede „Noaberschap“ na de tweede Wereldoorlog en haar wegbereiders
15:30 uur Schlussdiskussion
16:30 uur Ende

Het volledige programma en verdere informatie vindt u in het document dat u via onderstaande link kunt openen. Leden van de Historische Vereniging Westerwolde zijn van harte welkom. U dient zich echter wel van te voren op te geven.

Link naar de informatiefolder

Historische Avonden 2017

Geplaatst op door
Beantwoorden

Dit najaar staat het MOW, museum te Bellingwolde, in het teken van de geschiedenis van Westerwolde en de verdere regio, met de zeer diverse lezingenreeks Historische Avonden. In samenwerking met de Historische Vereniging Westerwolde biedt het museum maar liefst 7 lezingen.

26 september Kanalisatie in Westerwolde Tjarko van Dijk

3 oktober 500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland Jochem Abbes

10 oktober Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde Geert Volders

17 oktober Controverse Orangisme Patriottisme Jochem Abbes

24 oktober Het ontstaan van de grens in Westerwolde Herman Posthumus

31 oktober Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee Koos Schipper

7 november De ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham Scholto ten Have

Elke lezing start om 20 uur. U kunt vanaf 19:30 uur in het museum terecht.
Historicus Tjarko van Dijk leidt elke spreker in.

De toegang bedraagt € 4,50, inclusief entree museum en een kopje koffie of thee. Van plan om meerdere lezingen te bezoeken? Koop een passende strippenkaart.

€ 10 voor 3 lezingen
(€ 3,50 korting)
€ 15 voor 5 lezingen
(€ 6,50 korting)
€ 22 voor alle lezingen
(€ 9,50 korting)

Graag tot ziens op de Historische Avonden,
namens de Historische Vereniging Westerwolde en het MOW,

Obby Veenstra
Directeur het MOW

Dinsdag 26 september
Kanalisatie van Westerwolde
Tjarko van Dijk

In plaats van de eerder geplande lezing over Veldnamen neemt historicus Tjarko van Dijk je mee op een koetsreis van historische betekenis. 120 jaar geleden, in de zomer van 1897, maakte een aantal notabelen uit de regio een reis per Landauer, van Nieuweschans naar Ter Apel. De heren wilden de situatie in Westerwolde onder de aandacht brengen en dan vooral de noodzaak tot kanalisatie. Het graven van kanalen moest niet alleen de afwatering maar ook de toegankelijkheid van Westerwolde bevorderen en zo de streek tot bloei brengen. In een verslag, Westerwolde in woord en beeld, legden zij de reis en hun toekomstdromen vast. Tussen 1905 en 1920 kwamen de voorziene kanalen daadwerkelijk gereed. Dit legde de basis voor het Westerwolde zoals wij dat nu kennen.

 

Dinsdag 3 oktober
500 jaar Reformatie in Westerwolde en Reiderland
Jochem Abbes

500 jaar geleden, op 31 oktober 1517 sloeg Maarten Luther 95 stellingen aan de slotkapel van Wittenberg. De stellingen raakten cruciale geloofskwesties die breed leefden in de samenleving. Door de onverwacht snelle verspreiding en de weerstand van kerk en staat escaleerde de zaak tot een grootschalige kerkelijke hervormingsbeweging. In Europa braken verschillende godsdienstoorlogen uit. Ook in Westerwolde en Reiderland had de Reformatie ingrijpende gevolgen die tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn. In de eerste helft van zijn lezing gaat historicus Jochem Abbes in op de grote vragen van de Reformatie, en in de tweede helft op de impact daarvan op Oost-Groningen.

Dinsdag 10 oktober
Weerslag Eerste Wereldoorlog in Westerwolde
Geert Volders

Terwijl een groot deel van Europa in de zomer van 1914 ten strijde trok, bleef Nederland neutraal. Toch merkte men in een grensregio zoals Westerwolde onmiddellijk dat er iets was veranderd. Kerkklokken kondigden de mobilisatie af. Dienstplichtigen vertrokken naar de verdedigingslinies, in afwachting op wat komen ging. In plaats van enkele weken zou de oorlog ruim vier jaar duren. De overheid voerde diverse beperkende maatregelen in met een weerslag op de handel en het dagelijks leven. Economische teruggang, schaarste en vluchtelingenproblematiek behoorden tot de gevolgen van ‘De Grote Oorlog’. Historicus Geert Volders vertelt deze avond uitgebreid over de weerslag van de oorlog op deze regio.

Dinsdag 17 oktober
Controverse Orangisme Patriottisme in Westerwolde en Reiderland in de 18e eeuw | Jochem Abbes

Jochem Abbes bespreekt in deze lezing de tegenstellingen tussen Patriotten (voorstanders van de republiek) en Orangisten (voorstanders van een sterk bewind onder Oranje) in Groningen. Deze tegenstelling groeide in de tweede helft van de 18e eeuw. Economisch ging het slecht en onder de bevolking heerste ontevredenheid. Toen in 1780 de Vierde Engelse Oorlog uitbrak, sloeg de Republiek een slecht figuur. Velen riepen om een zondebok en vonden die in stadhouder Willem V. Patriotten, geïnspireerd door Verlichtingsfilosofen, eisten meer democratie en richtten overal gewapende genootschappen op. Hierbij stuitten zij op verzet van Orangisten. In Groningen waren in de Ommelanden veel Patriotten actief, terwijl men in de Stadsjurisdicties overwegend Orangist was. Westerwolde en het Reiderland behoorden juist tot het Orangistische kamp. Waarom was dat?

Dinsdag 24 oktober
Het ontstaan van de grens in Westerwolde
Mr. Herman Posthumus

Historicus Herman Posthumus neemt ons mee op een tocht langs de rijksgrens van Groningen en Drenthe, meer specifiek langs de grens van Westerwolde. Hoe oud is die grens? Sinds wanneer markeren grenspalen die grens? Waarom legde men kilometerslange leidijken aan? Waarom verlegde men na de Tweede Wereldoorlog de rijksgrens van Westerwolde in oostelijke richting? Sinds wanneer is de Westerwoldse Aa geen grensrivier meer? Al deze vragen komen aan de orde in deze presentatie.

Dinsdag 31 oktober
Grensbewaking Westerwolde door de Marechaussee
Koos Schipper

Koos Schipper, Kapitein b.d. van de Koninklijke Marechaussee, vertelt over de geschiedenis van de grensbewaking in Westerwolde door de Koninklijke Marechaussee. In 1890 zette de Koninklijke Marechaussee twee brigades uit in het Oldambt en Westerwolde en wel in Nieuweschans en Vlagtwedde. In 1902 volgde de brigade Ter Apel en in 1921 de brigade Bellingwolde. Deze brigades kwamen er meestal op verzoek van lokale autoriteiten. Deze wensten politiezorg bij illegale grensoverschrijding en het bewaken van de lokale wegen tegen ‘landlopers, stropers en dronken gespuis’ zoals een lokale bestuurder het omschreef. Aan de jarenlange grensbewaking van de Marechaussee samen met de douane kwam een einde op 14 juni 1985. Nederland ondertekende de Verdragen van Schengen waarmee de grenzen binnen de Europese Unie kwamen te vervallen.

Dinsdag 7 november
De Ruilverkaveling in Bellingwolde en Blijham
Scholto ten Have

Oud landbouwer Scholto ten Have diept herinneringen op aan de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Halverwege de vorige eeuw vond op de rand van Westerwolde en Oldambt een belangrijke cultuurtechnische ingreep plaats: de ruilverkaveling Blijham-Bellingwolde. Deze ruilverkaveling was in grootte niet spectaculair, maar greep diep in op het landschap, waarvan de structuur volledig veranderde. Daarbij dempte men de eeuwenoude rivier de Westerwoldse Aa over een grote lengte. Voor de landbouwers betekende de ruilverkaveling een grote stap voorwaarts. Het geeft hen ook nu nog een voorsprong in de bedrijfsvoering. Met de inzichten van nu kunnen we echter ook stellen dat de ingreep meer rekening had kunnen houden met het landschap.

Uw kunt via deze link de folder bekijken of downloaden.

MOW | Museum de Oude Wolden
Hoofdweg 161
9695 AE Bellingwolde
0597 – 531 509

Lezen deze Ganzekukens in Terra Westerwolda?

Geplaatst op door
Beantwoorden

Onze bestuursleden Jan Huizing en Kineke Kuper waren zaterdag 9 september namens de Historische Vereniging Westerwolde met een stand aanwezig in Vriescheloo op de Cittaslowdag van de nieuwe gemeente Westerwolde.
Jan Huizing mailde het volgende bij onderstaande foto. “Zie ik dat nou goed? Lezen deze Ganzekukens in Terra Westerwolda?

Het was een foto van onze stand in het “Ganzenust”. Wij zijn net klaar met het inrichten. Buiten staan een heleboel mensen in de regen de opening bij te wonen. Stilte voor storm zo gezegd. Na de middag scheen af en toe de zon en kwamen er meer mensen.
Toch weer drie nieuwe leden erbij”.

Waar Jan natuurlijk niet op had gerekend, was dat er nog meer fotografen rondliepen en dat Jan met de pet ook met een Ganzekuken op de foto is gekomen.

En om de feestvreugde helemaal compleet te maken werd ons ander bestuurslid Harm Prenger ook nog eens met boer Geert vereeuwigd.

Met dank aan Christina Glazenborg van RTV Westerwolde voor de foto’s.

Westerwolds Landrecht vertaald

Geplaatst op door
1

Ons lid Luuk Houwing uit Stadskanaal heeft een vertaling gemaakt van het Westerwolds Landrecht van 1470, vanuit de versie van A.Q van Swinderen voor Pro Excolendo Jure Patria uit 1807.

Op de website van De Westerwolders*) is deze vertaling te vinden via deze link: https://sites.google.com/site/westerwolders/het-recht

*)Een groep enthousiaste grote en kleine lieden uit het Noord-Oosten van Nederland, die een beetje verslaafd zijn aan het middeleeuwengevoel en die zich geheel vrijwillig, zonder welke dwang dan ook, af en toe terug verplaatsen in de tijd. Dat doen zij door middel van re-enactment, oftewel het laten zien, voelen, ruiken en horen van een stukje geschiedenis. In hun geval willen zij u een kleine impressie geven van het dagelijks leven van een boerengemeenschap in Westerwolde in de late middeleeuwen.
zie ook www.westerwolders.nl

Project Spinbarg: een groot project rond Groningse volksverhalen in Wedde

Geplaatst op door
Beantwoorden

Vanaf vrijdag 15 tot en met zondag 17 september is men met de voorstelling in Wedde. In dit weekend organiseren we ook allerlei extra activiteiten rond volksverhalen met mensen en organisaties in de directe omgeving (bijvoorbeeld de Giezelbaargbloazers en de Dorpsraad Wedde).  Voor deze gelegenheid ligt  de Familietrouw, het oudste nog varende Groningse vrachtschip dat nog helemaal in authentieke staat is, in de Westerwoldse A bij het gemeentehuis van Bellingwedde.