SHC De Oude Stelmakerij meldt op Facebook dat de officiële opening van de permanente expositie ‘De geschiedenis van Westerwolde’, die op 8 juli zou plaatsvinden, is uitgesteld naar 9 september a.s.
SHC: “Wel is het vanaf zaterdag 9 juli weer mogelijk de Oude Stelmakerij te bezoeken. De inrichting is dan waarschijnlijk nog niet helemaal klaar, maar als u toch in de buurt bent, vanwege het Schildersfestival “Montmartre” in Sellingen bijvoorbeeld, bent u van harte welkom!”

Een dezer dagen ontvangen de leden van de Historische Vereniging Westerwolde het zomernummer van Terra Westerwolda in een nieuw jasje. Zoals bekend heeft, nadat de samenwerking met het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal begin dit jaar is beëindigd, het bestuur van de HVW besloten het tijdschrift onder dezelfde naam voort te zetten. Het blad wordt gesponsord door Museum de Oude Wolden (MOW) in Bellingwolde.

Redactie
De – inmiddels uitgebreide – redactie bestaat uit Jochem Abbes, Tjarko van Dijk (namens Museum de Oude Wolden) Hans ter Heijden (eindredacteur) Jan Huizing, Marja Kiel, Henriëtte Kuiper en Geert Volders. Vaste medewerkers zijn fotograaf Herman Janssen uit Ter Apel en de Onstwedder kunstschilder Geert Schreuder. Janty Heeres van JantyDesign uit Rhederveld is de nieuwe vormgever; Wubbe Alvering uit Vlagwedde verzorgt het drukwerk en de distributie.

Museum de Oude Wolden
Nieuw in Terra Westerwolda is de vaste bijdrage die de lezer wordt aangeboden door Museum de Oude Wolden. Over het testament van Bommen Berend schreef Tjarko van Dijk in de eerste editie een artikel dat toch een ander licht werpt op de bisschop, die vooral als ‘rouwdouwer’ bekend stond. Een nieuwe rubriek wordt verzorgd door studente Sanne Meijer, die verslag doet van haar historische ontdekkingsreis door Westerwolde. En lag de BVD ook in Veele tussen de struiken toen Roel van Duijn, de oprichter van Provo en Kabouter, eind jaren 70 een boerderij in Veele dreef? Hans ter Heijden zocht hem op in Amsterdam en noteerde zijn verhalen over het ‘romantische’ boerenleven in Westerwolde.

Lidmaatschap of losse verkoop
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde ontvangen het blad automatisch; de kosten voor het lidmaatschap bedragen € 20,00 per jaar. Het blad is vanaf 1 juli a.s. voor € 4,95 ook te koop bij diverse winkels in de regio. Het tijdschrift verschijnt drie keer per jaar. Het volgende nummer komt in november uit. ■

Uit het Dagblad van het Noorden.

Dit tijdschrift vertelt het verhaal van de Eerste Münsterse Oorlog die zo’n 350 jaar geleden het oosten van Nederland in zijn greep hield. De Münsterse Prins Bisschop Bernhard von Galen, inmiddels bekend als Bommen Berend, viel hierbij in 1665 met duizenden soldaten de Republiek der Nederlanden binnen. Nog geen twee maanden later was de Prins Bisschop goeddeels verslagen. Hij liet daarbij met name Groningen in grote staat van ontreddering achter. MOW ontwikkelde het tijdschrift om de inhoud van de tentoonstelling Onder Vuur (afgelopen in maart) te bewaren en te verspreiden.
Leden van de Historische Vereniging Westerwolde krijgen het magazine thuisgestuurd.

Als lid van de Historische Vereniging Westerwolde (HVW) ontvangt u het tijdschrift Terra Westerwolda. Vier jaargangen is het tijdschrift verschenen als coproductie van de HVW en het Streekhistorisch Centrum (SHC). Zoals besproken op de Algemene Ledenvergadering van 19 maart jongstleden, is in het najaar van 2015 een einde gekomen aan de samenwerking tussen de HVW en het SHC. Wij bedanken de redactieleden van het SHC voor de vele inhoudelijke bijdragen en hun inzet voor Terra Westerwolda!

Tot groot genoegen blijft Terra Westerwolda gewoon drie keer per jaar verschijnen als tijdschrift van de HVW. Museum de Oude Wolden te Bellingwolde is bereid gevonden om een sponsorschap aan te gaan met de HVW, zodat wij Terra Westerwolda kunnen blijven uitgeven. Net als voorgaand jaar levert het museum ook een redactielid. De redactie bestaat uit Hans ter Heijden (eindredacteur), Jochem Abbes, Tjarko van Dijk (namens Museum de Oude Wolden), Jan Huizing en Geert Volders.

De redactie streeft er naar het eerstvolgende nummer van Terra Westerwolda (het zomernummer) in juli gereed te hebben. Mocht u willen meewerken aan Terra Westerwolda, dan bent u van harte uitgenodigd om contact op te nemen met Hans ter Heijden, e-mail: h.j.terheijden@hetnet.nl; postadres: Mussel A Kanaal Oost 1, 9541 XW Vlagtwedde; telefoon: 0599 313 811.

Tot deze eerstvolgende editie van Terra Westerwolda hoeft u echter niets te missen over de geschiedenis van Westerwolde. Het afgelopen jaar is in het cultuurhistorische programma ‘Onder Vuur’ stil gestaan bij de Eerste Münsterse Oorlog die 350 jaar geleden uitbrak. Museum de Oude Wolden heeft ter herinnering aan deze ingrijpende geschiedenis het magazine Onder Vuur gemaakt en stelt dit magazine beschikbaar voor de leden van de HVW. Wij zenden u begin mei een exemplaar van dit magazine dat u ontvangt in plaats van het voorjaarsnummer van Terra Westerwolda.

Regelmatig houdt Groninger Archieven interessante lezingen.
Kijk voor informatie op:
https://www.groningerarchieven.nl/agenda

Op de ledenvergadering van 19 maart 2016 werd een lezing verzorgd door drs. Sebastiaan Vos over: Historische veldnamen in Westerwolde, waarin hij aan de hand van een aantal websites de geschiedenis van onze woonomgeving liet zien. Daarnaast vertelde hij op welke wijze aan de website www.landschapsgeschiedenis.nl veldnamen en andere waardevolle historische informatie kunnen worden toegevoegd. Liefhebbers en enthousiastelingen in Westerwolde kunnen zelf ook, alleen of in groepsverband, hiermee aan de slag gaan, zodat deze waardevolle gegevens worden vastgelegd en voor de toekomst bewaard blijven. Binnen de vereniging hebben zich al mensen opgegeven, die zich hiermee bezig willen houden. Onderstaande foto’s zijn gemaakt door Geert Volders.

De belangrijkste punten op een rijtje vanuit de uiteenzetting van dhr. S. Vos die aan de hand van websites de geschiedenis van onze woonomgeving aantipte en daarmee de mogelijkheden voor onderzoek naar veldnamen liet zien. Opmerking: De onderstaande websites werken het beste via Firefox en Google Chroom. Internet Explorer functioneert minder goed.

www.topotijdreis.nl
Via deze website zijn topografische kaarten te raadplegen vanaf 1815. Het is mogelijk om eenzelfde gebied middels kaarten uit verschillende jaren te bekijken.
Opmerking: De meest voor de hand liggende verklaring voor en veldnaam is niet altijd de juiste!

www.hisgis.nl
Een historisch geografisch systeem waarin alle gegevens van Nederland uit 1832 te vinden zijn. Via KAARTLAGEN kan er gekozen worden voor gebouwen, percelen en ook voor eigenaren. Door aan te klikken krijgt men informatie, maar er is ook een zoekfunctie waarmee gezocht kan worden op eigendom, naam en perceelnummers (zonder spatie!).
Via ACHTERGROND kan er gekozen worden voor rasterlagen. Hiermee kunnen kaarten over elkaar heen worden gelegd. Dit kan voor oriëntatie heel handig zijn.
Opmerking: In de Groninger Archieven kan in de studiezaal een kadastrale archiefviewer worden geraadpleegd met materiaal vanaf 1832.

www.groningerarchieven.nl
In de zoekbalk KADASTRALE KAARTEN en dan TOEGANG 44. Vul vervolgens de plaats in en ENTER. Er volgt dan een overzicht.
Opmerking: via deze site zijn geen veldnamen te vinden.

www.landschapsgeschiedenis.nl
Aan deze site wordt nog gewerkt en Westerwolde is helaas nog niet ingevuld.
Deze site biedt de mogelijkheid om informatie over veldnamen toe te voegen en dat is niet heel erg moeilijk. Er kan worden ingelogd via REGISTREREN rechtsboven waarna een gebruikersnaam, naam en emailadres wordt gevraagd. Via de mail komt een wachtwoord en daarna is het mogelijk om in te loggen. Eenmaal geregistreerd kunnen er ook dingen worden toegevoegd. De site wordt ook gecontroleerd.
Ten aanzien van veldnamen merkte dhr. Vos op:
veldnaam de Wisch 1832 betekenis: groen land, weidegrond, vruchtbare grond.
Wieringa 1900-1950: Wisk
Opmerking: dhr. Vos benadrukt het belang van toevoegen van informatie! Eventueel hulp nodig: s.vos@groningerarchieven.nl

www.leestekensvanhetlandschap.nl
Een nieuwe site waarop landschapselementen kunnen worden bekeken en opgezocht. Bevat veel informatie.

www.beeldbankgroningen.nl
Foto’s, tekeningen van de provincie en de stad Groningen. Er kan worden gezocht op plaatsnaam en straat.

www.delpher.nl
Een site van de Koninklijke Bibliotheek. Er kan worden gezocht naar artikelen in kranten, boeken en tijdschriften. Er kan worden gezocht op combinaties, een voorbeeld: “Onstwedde – groen land – notaris” brengt je bij een artikel over een veiling. Op deze manier kunnen soms veldnamen worden gevonden. Een volgende stap kan dan zijn om verder te zoeken via de archieven. Opmerking: Notariële archieven worden op dit moment gescand.

Nu de bomen aan de Tweekarspelenweg ziek blijken te zijn en ze binnenkort zullen worden gekapt, zal het daar straks een kale boel worden. De gemeente Bellingwedde is van plan om een deel opnieuw te gaan beplanten, maar het zullen er aanmerkelijk minder worden dan eerder. Misschen een mooie gelegenheid om het open landschap terug te brengen? Onze voorzitter Jochem Abbes en ons lid Harm Frits Korvemaker hebben vandaag in het Dagblad van het Noorden hun zegje daarover gedaan.
Het artikel uit de krant plaatsen we hierbij en om het wat in een historisch perspectief te plaatsen hebben we er ook nog wat foto’s bij gevonden van het gebied uit vroegere tijden.

De Tweekarspelenweg toen de bomen nog klein waren.

Vroeger een gebied zonder bomen

Wiebe Klijnstra gaat zaterdag 19 december met cameraman Jan Sliep ‘Dam Op’ in Jipsingboertange.