Categorie archieven: Nieuws

Oproep voor mensen die dialect spreken in o.a. Onstwedde

Geplaatst op door
Beantwoorden

Raoul Buurke van de Rijks Universiteit Groningen en zijn team zijn op zoek naar sprekers van het Fries en het Nedersaksisch. Spreekt u een lokaal dialect van een van deze twee talen? Of kent u iemand anders (in de buurt of familie) voor wie dit geldt? Waarschijnlijk kunt u ons dan helpen!

Voor ons onderzoek zijn wij op zoek naar sprekers uit specifieke plaatsen en van een specifieke leeftijd. Als u (of iemand die u kent) die voldoet aan de criteria hieronder en mogelijk geïnteresseerd is om bij te dragen aan ons streektaalonderzoek, nodigen we u uit een e-mail sturen naar raoul.buurke@rug.nl. In het onderzoek doet u een paar simpele taken, zoals het uitspreken van een lijst woorden en het voeren van een gesprek met een andere streektaalspreker. We vragen specifieke de Friese sprekers om ook een aantal zinnen apart in te spreken, zodat we Friese spraaktechnologie kunnen verbeteren.

We zijn nog op zoek naar mensen die opgegroeid zijn in de plaatsen die hieronder zijn genoemd. Plaatsen binnen 10 kilometer van de hieronder genoemde plaatsen zijn ook prima. U kunt de plaatsen bekijken op de kaart.

Alle informatie vindt u op de website

 

Ds. Stoel en het regionalisme in Westerwolde Lezing door Jochem Abbes

Geplaatst op door
3

Ds. Stoel en het regionalisme in Westerwolde

Lezing door Jochem Abbes

Harmanus Stoel

In 1923 – dit jaar honderd jaar geleden – vertrok ds. Harmanus Stoel uit Sellingen naar Sleen, waar hij een beroep bij de Hervormde gemeente aannam. Met Stoel vertrok een predikant uit Westerwolde, die een blijvende indruk maakte.

Nadat Stoel in 1913 in Sellingen aankwam, raakte hij gefascineerd door het landschap en de geschiedenis van Westerwolde. Tijdens zijn vele huisbezoeken vroeg hij mensen naar oude volksgebruiken en verhalen. Zijn grote interesse voor de streekgeschiedenis leidde tot een aantal artikelen in de Groninger Volksalmanak en in de regionale kranten. Die geven een bijzonder tijdbeeld van het Westerwolde dat Stoel in de jaren 1913-1923 aantrof.

Regionalisme

Westerwolde stond in die periode aan de vooravond van de grote ontginningen en andere ontwikkelingen. De artikelen van Stoel geven niet alleen een indruk van de tijd, ze vallen ook op door een grote aandacht voor taal, geschiedenis en folklore. Daarmee passen ze helemaal in het opkomende Groninger regionalisme.

In deze lezing brengt Jochem Abbes de pennenvruchten van Stoel voor het voetlicht en overweegt hij wat we van daarvan nog herkennen in onze tijd.

Jochem Abbes

Jochem Abbes is historicus, voorzitter van Historische Vereniging Westerwolde en mede-auteur van de Landschapsbiografie Westerwolde. Hij is werkzaam bij de gemeente Westerwolde.

Datum en aanvang

Donderdag 23 maart. Inloop vanaf 19.30, start 19.45 uur.

Locatie MOW Bellingwolde.

De tentoonstelling Gronings licht is deze avond gratis toegankelijk voor bezoekers van de lezing.

Nieuwe bijdragen op de website

Geplaatst op door
Beantwoorden

Jacob Nijboer uit Harpel die dit jaar is overleden, beheerde een aantal websites waar ondermeer historische gegevens op stonden. De websites zullen binnenkort ophouden te bestaan en in overleg met Plaatselijk Belang Harpel hebben we voor zover mogelijk wat dingen kunnen redden van de ondergang. Zo waren er een artikel over Aycke-van-Ellersinghuizen in de vorm van een feuilleton afkomstig uit een krant en een artikel over Erve Altingh uit Ellersinghuizen best nog even de moeite waard om vast te leggen. Beide documenten vindt u hierboven in het menu.

Lezing over de oorsprong van de Ruiten Aa

Geplaatst op door
Beantwoorden

Op zondagmiddag 27 november 2022 heeft  het Streekhistorisch Centrum Prof. dr. Henny Groenendijk uitgenodigd voor het geven van een lezing. Hij zal komen vertellen over zijn onderzoek naar een verdwenen zijtak van de Eems die ooit ook in Westerwolde stroomde.

Deze ‘verdwenen Eems’ is wat men in de archeologie een fossiele rivier noemt. Die rivier strekte zich uit van Landegge aan de Eems (D) tot Sellingen, een traject van hemelsbreed 12 km. Ooit waren de oevers van ‘de verdwenen Eems’ bewoond. De rivier zorgde voor stromend water voor mens en dier en op de hoge oever was plaats voor boerderijen en akkers. De rivier verbond de bewoners van Westerwolde met die van het Emsland, ze stonden regelrecht met elkaar in contact. Dit contact raakte echter kort voor het begin van de jaartelling verbroken. Omstreeks het begin van de jaartelling raakt het dal opgenomen in het Boertangerveen en verdwijnt de rivier uit het zicht. Een nieuw grensoverschrijdend archeologisch onderzoek wil meer bekendheid aan deze geschiedenis geven.

Henny Groenendijk is Emeritus hoogleraar ‘Archeologie en maatschappij’ aan de Rijksuniversiteit Groningen en projectleider van dit onderzoek. De initiatiefnemers van het project  De Verdwenen Eems willen de bewoners van de grensstreek tussen Westerwolde en de Eemsoever kennis laten maken met dit nagenoeg onbekende fenomeen in hun eigen regio.

De lezing begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 6,00. Donateurs betalen € 4,00 op vertoon van de pas. Reserveren kan via de website www.streekhistorischcentrum.nl, per mail  info@streekhistorischcentrum, of tijdens kantooruren telefonisch via 0599-612649. De lezing vindt plaats in de bibliotheek van Stadskanaal aan de Continentenlaan 2.

Bij de foto: Duitse archeologen de dikte van het veenpakket in de bedding van de verdwenen Eems, Sustrumer Moor, Emsland.

Archeologisch onderzoek bij het Klooster in Ter Apel

Geplaatst op door
Beantwoorden

In de herfstvakantie is er veel bedrijvigheid bij het Klooster in Ter Apel. Archeologen van Raap onder leiding van Ko Lenting, vrijwilligers, leerlingen van diverse scholen en studenten van de RUG doen bodemonderzoek bij het klooster om na te gaan of er eerdere bebouwing is geweest rond het klooster. Scherven, kloostermoppen en menselijke resten werden uit het zand gezeefd en met water afgewassen. De activiteit is mede mogelijk gemaakt door het Hesse Fonds.Ons bestuurslid Rienhart Wolf, tevens bestuurslid van het klooster was ook een van de mensen die in gele en oranje hesjes rondliep.
Dat er behalve oudheden ook nog moderne dingen naar boven kwamen was niet de bedoeling, maar doordat de graafmachine een kabel stuk trok zat het klooster zonder internet. Monteurs waren al druk bezig om de kabel te herstellen.
foto’s: Marten Fokkens.

Ledenvergadering 15-10-2922

Geplaatst op door
Beantwoorden

Vanmiddag drukbezochte ledenvergadering in Sellingen met een voordracht van Dr.Dirkje Mulder-Boers met als onderwerp: “’De grens getrokken. Noord-Nederlandse grensbewoners tussen 1914-1964.

Canon van Westerwolde

Geplaatst op door
2

Een groep actieve vrijwilligers is al een hele tijd bezig met de Canon van Westerwolde. Er staat nu een voorlopige versie klaar op internet, die u al kunt bekijken. In het menu bovenaan onze website vindt u een link naar de Canon van Westerwolde. Eventuele reacties of aanvullingen kunt u sturen naar info@verenigingwesterwolde.nl.

Uit het Dagblad van het Noorden van 18 maart 2023
Tekst Marcel Looden

Wat was echt belangrijk in Westerwolde?
Inwoners geven hun gebied een nieuwe canon

Tien mannen en vrouwen hebben Westerwolde, na een ‘tijdreis’ door de eeuwen heen, een nieuwe canon gegeven. Een van hen is Hemmo Clevering.

Hij woont in Scheemda, in het Oldambt, maar heeft zijn wortels in Westerwolde liggen.

Door de eeuwen heen

,,In Ter Apel om precies te zijn, waar mijn vader schoolmeester was’’, vertelt hij. ,,Ik wilde daarom maar al te graag meedoen aan het maken van een nieuwe canon, een lijst met de belangrijkste gebeurtenissen in Westerwolde door de eeuwen heen.’’

Zo’n lijst werd al eens gemaakt door inwoners van Ter Apel en heeft ook een plekje op de website van de Canon van Nederland. Op die site staan de belangrijkste gebeurtenissen in de vaderlandse historie én in die van regio’s.

Historische Vereniging Westerwolde

,,Binnen de Historische Vereniging Westerwolde ontstond het idee om een nieuwe, uitgebreidere lijst te maken’’, vertelt de 74-jarige Clevering. ,,Ik ben lid van die vereniging en gaf me op, samen met 9 anderen.’’

Meer dan een jaar geleden begon dat tiental aan zijn immense klus; het bepalen en beschrijven van de gebeurtenissen die sinds de préhistorie écht belangrijk waren in Westerwolde.

,,We zijn bij elkaar gaan zitten, hebben ieder afzonderlijk een lijst gemaakt en uiteindelijk is daar één lijst uitgekomen’’, aldus Clevering. ,,Met daarop de zaken die volgens ons cruciaal waren. Waarbij het uitgangspunt was dat het gebeurtenissen moesten zijn die het leven van de Westerwolders beïnvloedden.’’

‘Een enorm werk’

Maar alleen het bepalen van die cruciale gebeurtenissen was niet voldoende. Ze moesten ook beschreven worden en van foto’s voorzien. ,,Dat hebben we met ons tienen gedaan, in koppeltjes van twee. Het was een enorm werk maar we hebben het gered.’’

Daardoor prijkt op de website van de historische vereniging (verenigingwesterwolde.nl) nu de nieuwe canon. Hij neemt de lezer en kijker mee terug naar de tijd ver voor de jaartelling, naar grafheuvels bij het huidige Wessinghuizen. De komst van nieuwe inwoners vanuit het oosten rond het jaar 600 komt voorbij, de bouw van de Burcht in Wedde, van het Klooster in Ter Apel. Vestingen en schansen, de oude boerderijen in Smeerling, ze hebben allen hun plekje in de canon.

Beruchte Plan Kikkert

Het beruchte Plan Kikkert, dat de vestiging van militaire oefenterreinen in Westerwolde behelsde, staat er natuurlijk ook in, net als het asielcentrum in Ter Apel dat zo actueel is. ,,En we eindigen met een beschouwing over de rivier de Ruiten Aa’’, zegt Clevering. ,,Het is de bedoeling dat onze canon op de landelijk website nu wordt samengevoegd met degene die er al op staat.’’

Maar daarbij blijft het niet, zo zegt Clevering. ,,Scholen in Westerwolde willen onze canon ook gebruiken en we onderzoeken hoe we er een lespakket van kunnen maken. Het is mooi dat kinderen zo meer leren over hun eigen streek, en aan de hand van de canon praten over de geschiedenis. Volwassenen zullen er vast ook over praten. Zo’n canon lokt discussie uit. Zo zullen sommigen het carnaval in Ter Apel er een plekje in willen geven. Bij ons is dat evenement buiten de boot gevallen.’’