Het winternummer van het cultuurhistorische tijdschrift Terra Westerwolda is verschenen en de leden van de Historische Vereniging Westerwolda ontvangen dit een  dezer dagen. Binnenkort is het voor € 4,95 ook weer verkrijgbaar in de (boek)winkels in Westerwolde en de Kanaalstreek, bij Bruna Nieborg in Winschoten en boekhandel Godert Walter in Groningen.

 Obby Veenstra: ‘Kunst laat ons dromen van mogelijke toekomsten’

Tien jaar is Obby Veenstra directeur van het MOW | Museum Westerwolde. Sindsdien is er veel gebeurd. Hans ter Heijden sprak met haar over streekhistorie, kunst en de toekomst, niet in het minst die van het platteland in het Oldambt en Westerwolde. Natuurlijk kwam ook de nieuwe, spannende expositie ‘Sporen’ ter sprake. Kortom, een boeiend gesprek met een sprankelende vrouw. In de vaste rubriek ‘Sprekend Object’, schrijft Obby Veenstra zelf over boterklokken. Kunstschilder Geert Schreuder legde ze in het depot van het MOW vast op doek.

Aaltje ter Wisch

Aaltje ter Wisch – geboren in 1891 in Ter Wisch – vertelde graag over het boerenleven in Westerwolde. Haar zoon Adolf Hadders tekende die verhalen op en kleindochter Rolien Hadders deed nader onderzoek, vulde de aantekeningen van haar vader aan en maakte er een tweedelig artikel van. In dit nummer deel 1. Namens de Historische Kring Ter Apel zoekt Jakob Been een antwoord op de vraag waarom Ter Apel vroeger zoveel hotels had. Arne Jansen schrijft over de ‘allochtoon’ Johannes Hommerckhuisen, in de zeventiende eeuw dominee in Vlagtwedde.

Brouwen en drinken

Erik Wubs schreef een artikel over brouwen en drinken, met name over bierproductie en -consumptie in middeleeuws en vroegmodern Westerwolde. Ook dook hij in historische bronnen en ontdekte hij dat in de koude winter van 1762-1763 er een verbod was op de uitvoer van hooi en stro.

Verdwenen Eems

Ter hoogte van Wessingtange in Westerwolde passeerde lang geleden een mysterieuze rivier de Duits-Nederlandse grens. Deze rivier ontstond bij Oberlangen, als aftakking van de Eems. De (naamloze) rivier was circa 80 meter breed, maar raakte volkomen verland. Alleen voor het geoefende oog is de oude loop nog waarneembaar. De initiatiefnemers van het project willen zoeken naar de gemeenschappelijke wortels in het gebied. Een verslag van de startbijeenkomst met o.a. prof.dr. Henny Groenendijk.

The making of ‘Domus Novae Lucis’

Hans ter Heijden maakte in zijn bescheiden rol als kruisheer de opnamen voor de educatieve film ‘Domus Novae Lucis’ mee en brengt een kort (beeld)verslag uit. Verder in dit nummer de vaste rubrieken Het portret van…, Nieuws van de Historische Vereniging Westerwolde, Historische Actualiteiten en een column over archeologisch onderzoek tijdens het herstel van de Ruiten Aa door Sandra de Regt. ■

Reacties

Voor reacties en/of ideeën voor artikelen kunt u contact opnemen met Hans ter Heijden, telefoon: 0599 313 811 / 06 51 05 65 65; e-mail: ter.heijden.hans@gmail.com

Ook Terra Westerwolda thuis ontvangen?

Voor slechts € 25,00 euro per jaar bent u lid van de Historische Vereniging Westerwolde. U ontvangt dan niet alleen drie keer per jaar Terra Westerwolda, maar bent ook welkom bij ledenbijeenkomsten met onder meer boeiende lezingen. Jaarlijks is er ook een excursie.

Ook lid worden? Zie: www.verenigingwesterwolde.nl, of neem contact op met secretaris Kineke Kuper-Dijkmeijer, telefoon: 0599-313529, e-mail: secretaris-HVW@kpnmail.nl.

Velen zullen de website Delpher wel kennen. Hier kunt u zoeken in een heleboel historische kranten en tijdschriften. Delpher is nu helemaal vernieuwd en het zoeken is nu nog gemakkelijker. Een ideale bron voor bijvoorbeeld genealogen en iedereen die iets zoekt uit het verleden. En…….het wordt nog iedere dag uitgebreid.

Wat is er veranderd?
Delpher is in een nieuw jasje gestoken: een ander logo en frissere kleuren. Herkenbaar, maar toch net iets anders dan u gewend bent. De Delper huisstijl sluit nu beter aan bij die van KB.

Maar er is meer veranderd. De toegankelijkheid is geoptimaliseerd, zodat Delpher door alle doelgroepen en op alle apparaten nog beter te gebruiken is. Verder biedt de website nog steeds dezelfde functionaliteiten aan en bevinden de meeste knoppen zich nog op hun oude, vertrouwde plek.

Kijk hier voor meer informatie

In het kader van de Maand van de Groninger geschiedenis zijn er diverse lezingen georganiseerd, die u ook thuis kunt bekijken op uw PC.

Klik op deze link: Lezingen thuis bekijken

De Historische Vereniging Westerwolde doet mee met Rabo ClubSupport 2020.
Wij doen mee met Rabo ClubSupport! Kunnen wij op jouw stem rekenen?

Stem in de Rabo App of online op rabobank.nl/clubsupport

Stemmen kan vanaf 5 oktober  tot 26 oktober 2020.

In heel Ter Apel is een grote bruine envelop op de deurmat gevallen. Hierin zat het boek “De Tijd Vliegt”, een uniek stickerboek van Ter Apel van vroeger naar nu, waarin diverse typerende plekken, initiatieven en verenigingen van Ter Apel beschreven staan. Het afgelopen jaar is onderneemster Monique van Zijl, samen met de Historische Kring van Ter Apel, bezig geweest dit unieke stickeralbum samen te stellen. Een leuk album om te verzamelen, verhalen op te halen en te leren over de geschiedenis van het mooie dorp Ter Apel. Ik ben als recente bewoner zeer verrast door de rijke geschiedenis van Ter Apel en omstreken en heb daar de afgelopen tijd veel over geleerd (aldus Monique). Als Jumbo in Ter Apel willen wij midden in de lokale samenleving staan; wij stellen gastvrijheid centraal in onze bedrijfsvoering. Een initiatief als dit album, past daar naadloos bij.

Het eerste exemplaar van het boek “De Tijd Vliegt” hebben wij woensdag 19 augustus 2020 bij Jumbo Ter Apel  aan burgermeester Jaap Velema mogen overhandigen. Dhr. Velema omschrijft het als een buitengewoon leuk en waardevol initiatief waaraan hij dan ook graag zijn medewerking verleende.
De 4000 boeken zijn huis aan huis verspreid door een aantal leden van  fietsclub TFC De Ketting. Vanaf woensdag 2 september tot dinsdag 27 oktober, kunt u bij Jumbo Ter Apel sparen voor de stickers.

Een niet geheel onverwachte archeologische vondst! Tijdens het uitgraven van de nieuwe beekbedding ten oosten van Weende (midden in de beekloop) zijn eikenhouten palen aangetroffen. Deze palen waren ooit onderdeel van een brug. Op topografische kaarten uit de eerste helft van de 20ste eeuw staat op de locatie waar de palen gevonden zijn de aanduiding voor de aanwezigheid van een brug. De aanduiding bestaat uit een uitgerekte H. Naast de brug staat de afkorting ‘Vr’. Dit is de aanduiding voor de aanwezigheid van een doorwaadbare plek in de rivier: een voorde. De combinatie van een brug met een voorde was niet ongewoon. Een voorde was voor paard en wagen ook veel makkelijker te gebruiken dan een brug, tenzij het water te hoog stond.

‘’Het is een prachtig gebied om onderzoek te doen, heel eervol werk. Als je stuit op archeologische resten ben je verplicht onderzoek te doen. Op basis van oude kaarten (rond 1830) die we hebben gevonden hadden we ook al verwacht deze brug te vinden. Daar stond op deze locatie een brug aangegeven’’, vertelt archeoloog Jan Molema.

De voorde en de brug

De situering van de voorde en brug is op de hieronder staande uitsnede van de topografische kaart van circa 1910 met een paarse kleur geaccentueerd. De brug en voorde vormden een verbinding tussen de doorgaande weg aan de westelijke kant van het beekdal met de weg aan de oostzijde van het beekdal die via Vlagtwedder Veldhuis noordwaarts naar Vlagtwedde liep. Ook gaven de brug en voorde toegang tot een voetpad dat zuidwaarts liep, richting Renneborg en de Pottenberg (het voetpad is op de kaart aangeduid met een onderbroken lijn).

Datering

De ouderdom van de aangetroffen palen van de brug wordt nog nader onderzocht. Een groot deel van de zandwegen die op de topografische kaarten uit de 19de en vroege 20ste eeuw zijn aangeduid, dateren zeker uit de middeleeuwen. Dat geldt dus ook voor de bruggen en voorden die deel uitmaakten van deze wegen. Overigens zijn vlakbij de brug, op de overgang van het beekdal naar de hogere zandgronden, de resten van een aardewerken pot uit de prehistorie gevonden. Dergelijke vondsten kunnen erop duiden dat het oversteken van het beekdal op deze plek al in de prehistorie mogelijk was.

bron: www.ruitenaa.nl