Koningsdag: de Groninger oranjebomen


Koningsdag: de Groninger oranjebomen

Morgen vieren koning Willem-Alexander en koningin Máxima met hun familie Koningsdag in Groningen. Ter gelegenheid van de kroning van Willem-Alexander in 2013 werden in alle gemeenten ‘koningslindes’ geplant. Het planten van bomen om bijzondere gebeurtenissen met betrekking tot het koningshuis te markeren, is een traditie die op het eind van de negentiende eeuw wortel schoot. Lees het verhaal over de Groninger oranjebomen op de Levend Erfgoed Groningen website.

bron: centrum voor groninger taal en cutuur

Onthulling gedenksteen in Sellingen op 4 mei 2018

Op vrijdag 4 mei a.s. zal in Sellingen op de hoek van de Hassebergerweg-Breetuinenweg een gedenksteen worden onthuld voor de op 17 juni 1944 door oorlogsgeweld omgekomen ondergedoken verzetsstrijder Albert de Roos (24). 
De Roos was in het dagelijks leven boekhouder in Groningen en in het verzet o.a. actief voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers.
In tegenstelling tot andere oorlogsslachtoffers uit Sellingen e.o. was er tot dusver voor De Roos geen gedenkplek in de openbare ruimte.
Het monument zal om ca. 11.00 uur worden onthuld door Willem de Roos, broer van het slachtoffer en door de wethouder van de gemeente Westerwolde mevrouw G. Luth.  De Chr. Muziekvereniging “Jeduthun” verleent medewerking aan de plechtigheid. Voorafgaande aan de onthulling is er een besloten bijeenkomst voor familie en genodigden in “De Herberg” te Sellingen. Het plaatsen van een gedenksteen voor De Roos is een initiatief van historicus Berend de Boer i.s.m. de familie De Roos.
Het project is mede tot stand gekomen door medewerking van de gemeente Westerwolde, Kalk Natuursteen Stadskanaal, de Stichting Voormalig Kamp De Beetse, de familie Schaaphok, Bakkerij Meijer, De “Hof van Sellingen”, Snackbar Sell’n en Coop Huiting Sellingen.

Reconstructie 17 juni 1944:

Op zaterdag 17 juni 1944 bevonden enkele NSB-Landwachters zich bij de Sellingersluis te Sellingen/Over de Dijk. Zij hadden opdracht gekregen een algemene controle uit te voeren n.a.v. de aanslag van de verzetsman Dirk de Ruiter een dag eerder op de NSB-Opperbanleider Tunnis Buursma te Musselkanaal. Buursma kwam daarbij om het leven. Om ongeveer 16.30 uur naderde Albert de Roos fietsend de Sellingersluis en werd daar door de Landwachters staande gehouden. De Roos, afkomstig uit Groningen en in het dagelijks leven boekhouder, was ondergedoken om aan de Arbeidseinsatz in nazi-Duitsland te ontkomen en was werkzaam voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers. De Roos toonde zijn persoonsbewijs en verklaarde geen Ausweis te kunnen tonen, aangezien hij aangaf bij zijn vader werkzaam te zijn, die volgens zijn zeggen een lederzaak in Groningen had. In werkelijkheid was vader De Roos politieagent in Groningen. De Landwachters werden argwanend en één van hen gelastte De Roos bij hen te blijven. Na verdere ondervraging deelde De Roos mee dat hij verkering had met een dochter van de weduwe Huizing uit Sellingen.  Zijn vriendin was werkzaam bij de familie Korvemaker in Over de Dijk, vanwaar hij haar wilde begeleiden naar haar moeder. Moeder Huizing was namelijk erg overstuur, aangezien haar zoon Lammert die zelfde dag was gearresteerd, samen met de bij hem en zijn echtgenote ondergedoken Joodse familie Sachs uit Vlagtwedde. Aangezien de Landwachters in het bezit waren van de papieren van De Roos, stelde deze laatste voor om naar de familie Korvemaker te gaan, zijn vriendin te halen en bij de Landwachters terug te keren. De Landwachter vertrouwde het verhaal van zijn arrestant niet en stelde voor om samen naar de Marechaussee kazerne in Sellingen te gaan om zijn papieren te controleren. Mochten deze in orde zijn dan kon De Roos zijn weg vervolgen. De Roos ging hiermee akkoord, waarna de NSB-er hem fouilleerde. Samen zijn ze daarna op de fietst gestapt richting Sellingen. Bij een haakse bocht in de Sluisstraat (thans Hassebergerweg) in Sellingen lag wat los grind op straat, waardoor beide fietsers de bocht extra ruim moesten nemen. De Roos greep daarop de Landwachter bij de rechterschouder en probeerde hem in de berm te duwen. Dit lukte slechts gedeeltelijk en de Landwachter wist op de fiets te blijven. De Roos vluchtte vervolgens op de fiets richting Sellingen. De Landwachter haalde een revolver te voorschijn en richtte op De Roos. De revolver ketste twee keer, waarna de NSB-er zijn jachtgeweer van zijn schouder nam en al fietsend op De Roos schoot. Het schot vernielde de achterband van de fiets van De Roos, waarna deze nog kans zag door te fietsen. Hij zat daarbij gebogen over het stuur en keek volgens getuigen af en toe achterom naar zijn achtervolger. Op circa 25 meter na de bocht in de Sluisstraat schoot de Landwachter nogmaals op De Roos, die daarna over links, gewond van zijn fiets viel. De 18-jarige winkeljuffrouw Fennechien Alting fietste op dat moment De Roos en zijn achtervolger tegemoet en getuigde dat de Landwachter schoot op het moment dat zij hem passeerde. Buurtbewoners, gealarmeerd door de geweerschoten, verschenen op straat. De NSB-er, die zijn fiets tegen een boom had gezet en zijn jachtgeweer inmiddels had herladen, sommeerde de buurtbewoners in huis te gaan, onder het dreigement hen dood te schieten. Veldwachter R. Mulder arriveerde toevallig op de plaats des onheils. De Landwachter vroeg de veldwachter de politie of de Landwacht te alarmeren. De wijkverpleegkundige mevrouw J. de Boer-Klingenberg (wonende in de Sluisstraat) wilde hulp bieden, maar werd in eerste instantie door de NSB-er met het geweer in de aanslag teruggestuurd. Enkele ogenblikken later belde de Landwachter aan bij een huis voorzien van het Groene Kruis-embleem en werd daarbij opnieuw geconfronteerd met zuster De Boer, die uit angst niet mee durfde. Zuster De Boer liet zich onder dreigementen overreden en constateerde dat de verwondingen van De Roos van dien aard waren, dat de hulp van een dokter ingeroepen diende te worden. Enkele ogenblikken later arriveerde dokter E. Smit.

Het slachtoffer is m.b.v. buurtbewoners overgebracht naar het huis van dokter Smit, waar De Roos bij aankomst overleed, precies een week na zijn 24e verjaardag. Voor hotel Homan stond op hetzelfde moment een vrachtauto met daarop dominee Reinders, Lammer Huizing, de familie Sachs en een niet met name genoemde zwarthandelaar. Reinders, Huizing en het gezin Sachs waren eerder die dag bij de grote razzia gearresteerd. Albert de Roos werd begraven op de Noorderbegraafplaats te Groningen en zijn naam is opgetekend op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 in de hal van de Tweede Kamer der Staten-Generaal:  http://www.erelijst.nl/albert-de-roos

Groninger verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog

Onderstaande mail ontvingen wij op 6 april 2018 van De Verhalen van Groningen:


Geachte heer, mevrouw,

Onlangs hebben we u gevraagd om ons te helpen met het samenstellen van een portrettengalerij van Groninger verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog. Een flink aantal historische verenigingen en kringen heeft aan die oproep gehoor gegeven en prachtig materiaal aangeleverd. Onze hartelijke dank daarvoor!

De online portrettengalerij is te bezichtigen op de website www.groningen4045.nl. We zijn nog altijd bezig met het aanvullen van de galerij, dus het kan zijn dat een door u voorgedragen persoon nog niet meteen terug te vinden is. Daarnaast kunt u nog steeds materiaal aanleveren voor nieuwe portretten. Dat kan door een berichtje te sturen naar els.zwerver@deverhalenvangroningen.nl.

Inmiddels is de reizende tentoonstelling ook begonnen aan haar tocht door de provincie. De eerste halte is het Noordelijk Scheepvaartmuseum. Zes grote panelen staan voor de ingang. In de bijlage ziet u een aantal foto’s. We nodigen u van harte uit om zelf een kijkje te gaan nemen. Op de website hopen we binnenkort een reisschema te kunnen publiceren.

Nogmaals hartelijk dank voor uw hulp en ondersteuning. Zonder uw inzet was dit eerbetoon aan onze verzetshelden niet mogelijk geweest.

Met vriendelijke groet,

Anja Reenders, senior projectmanager
Els Zwerver
De Verhalen van Groningen


U kunt natuurlijk naar de website gaan via de bovenstaande link, maar we wijzen u ook graag op het artikel over dominee Philippus Jacobus Greeven uit Vriescheloo een verhaal dat namens onze vereniging is aangeleverd door ons bestuurslid Jan S.A. Huizing.

De link naar dit artikel is Ds. Greeven

Kamp de Beetse. Wie kan ons hiermee verder helpen?

Van de heer Alle de Vries kregen we een tweetal e-mails met een drietal foto’s waar een aantal vragen over is. Mocht u ons verder kunnen helpen, dan mag u een reactie plaatsen onder dit bericht of een e-mail sturen aan info@verenigingwesterwolde.nl.

We laten u wat passages zien uit de e-mails:

De heer de Vries las iets in de krant over de barak in Sellingen(Kamp de Beetse) en herinnerde zich toen dat zijn vader daar ook ooit was geweest.

“Toen schoot mij te binnen dat mijn vader daar ook ooit geweest was.  “Jipsinghuizen” noemde hij dat. Mijn vader Jan de Vries (1903-1995) was van 1934 tot 1968 chauffeur bij de Gado te Hoogezand. Midden jaren dertig bracht hij per bus dagelijks heen en terug werklieden uit Hoogezand en Sappemeer naar genoemd kamp. Meestal met 2 bussen. Hij vertelde dat zijn collega en hij de hele dag wat in de kantine zaten of in de bus lagen wat te lezen. En zag hoe de mensen daar in het veld aan het “pokkelen” waren. Daar schaamde hij zich en beetje voor, temeer omdat er ook plaats- en leeftijdsgenoten bij waren die hij persoonlijk kende. Daarbij is op enig moment (vermoedelijk 1935) deze foto gemaakt in de kantine. Van links naar rechts: mijn vader met pet, 2e Gado chauffeur(naam onbekend), dochter of dienstmeisje?, beheerders echtpaar met hondje op schoot.

Misschien heb u hier wat aan. Ik ben zeker van plan dit jaar een bezoek te brengen aan Sellingerbeetse”.

Tot zover de eerste mail. De foto is zonder meer uniek te noemen.

Vandaag ontvingen we een tweede mail van de heer de Vries:

“Naar aanleiding van de kantinefoto ben ik nog even weer in het verleden gedoken.
De opa van mijn vrouw: Berend de Keyzer (1887-1960) was werkzaam in de scheepsbouw te Westerbroek (gem. Hoogezand-Sappemeer). Maar zal tijdens de crisis vermoedelijk tijdelijk werkloos zijn geraakt en werd daardoor naar Sellingerbeetse gezonden. Hij verbleef daar de hele week en er zou nog een foto van zijn. Na enig gezoek stuitte ik op deze twee foto’s, waar wij hier vermoeden, dat ze wat te maken hebben met het kamp!

De kleine groepsfoto: staan en zitten de mannen hier gereed voor weekend verlof, daar ze hun goede kleren aan hebben? Verder baseer ik dat op de witte stoelen /krukjes. Was het standaard meubilair wit in de verblijfsbarakken? Want wit meubilair vindt je niet in een scheepswerf schaftlokaal met dito kleding. Opa staat hier in het midden met snor, horloge ketting en kruisje op de arm.

De grote foto: deze zou gemaakt kunnen zijn door een fotograaf, want de achterzijde ziet eruit als een ansichtkaart met adresregels en de opdruk AGFA.
Deze foto is duidelijk ook niet gemaakt bij de scheepswerf, want dan zou er vermoedelijk iets van volgende voorstellingen op te zien zijn.
A. gebouwen of een gedeelte daarvan.
B. Iets van het Winschoterdiep
C. Iets van de spoorlijn Nieuwschans – Groningen die 300/400 meter parallel aan het Winschoterdiep achter de werf langs loopt.

Is dit ergens buiten het kamp? De achtergrond lijkt mij ruw geaccidenteerd terrein, zijn de mannen hier bezig met een handbediende heipaal en slaan ze hier een brug of wordt hier een soort sluis gebouwd voor af of bewateren van een gebied van/ naar de Ruiten Aa? Opa staat hier op de voorgrond met witte streep op de schouder, linker hemdsmouw op gerold en opgerold touw in de handen”.

Het is meestal niet eenvoudig om dit soort vragen beantwoord te krijgen, maar het medium internet leent zich hier uitstekend voor en we zijn dan ook heel benieuwd of er mensen zijn die een antwoord weten op deze vragen.

Wij en de heer de Vries zijn er heel benieuwd naar.