Uitnodiging ledenbijeenkomst

Geachte leden en andere belangstellenden,

Graag willen wij u uitnodigen voor de eerstvolgende ledenbijeenkomst van de Historische Vereniging Westerwolde op zaterdag 15 juni a.s. in het dorpshuis De Voortgang, (Kerkstraat 10) te Wedde.
De bijeenkomst begint om 13.30 uur.

Het bestuur stelt het volgende programma voor:

  1. Opening, door de vicevoorzitter.
  2. Vaststelling van de agenda.
  3. Ingekomen stukken en mededelingen, door de secretaris en de penningmeester.
  4. Rondvraag/w.v.t.t.k.
  5. Pauze.
  6. Voordracht van de heer drs. J.G. Abbes over het thema Westerwolde Stadsjurisdictie 1619-1798. Het is dit jaar 400 jaar geleden dat de stad Groningen de leenheerlijke rechten van Westerwolde in handen kreeg. Een lange periode van stadsbestuur volgde waaraan pas in de Franse Tijd formeel een einde kwam. Groningen zou echter pas rond 2000 afstand doen van haar laatste stadsbezittingen (o.a. rond Ter Apel). Wat waren de Groninger belangen in onze landstreek? Wat betekende het stadsbestuur voor de Westerwolders in de 17e en 18e eeuw? Waar vinden we in het landschap sporen terug van de invloed en de bezittingen van de stad Groningen? Aansluitend op zijn voordracht zal Abbes een kleine rondgang leiden in en bij de historische dorpskerk van Wedde (tegenover De Voortgang) en – eventueel – naar de borg te Wedde.
  7. Sluiting van de vergadering.

Het bestuur hoopt weer velen van u op 15 juni te mogen begroeten. Neemt u gerust een gast mee!

Met vriendelijke groet,

namens het bestuur,
K. Kuper- Dijkmeijer, secretaris.

Kamp Amersfoort zoekt foto’s

Op 19 april 1945 is het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort, het beruchte Kamp Amersfoort, door de geallieerden bevrijd. In het kamp hebben gedurende de oorlog ongeveer 35.000 gevangenen korte of lange tijd verbleven.
De gedenkplaats van Kamp Amersfoort wordt grondig verbouwd. In het nieuwe museum is ruimte voor een Fotomonument. Het plan is om door middel van deze fotowand de gevangenen zichtbaar te maken, hen letterlijk en figuurlijk een gezicht te geven door van hun een afbeelding op te nemen. Waarschijnlijk is niet van iedere gevangene een foto beschikbaar maar we willen alles opnemen wat er aan foto’s of tekeningen nog vindbaar is.

Dit is waar u als historische kring of vereniging in beeld komt. We willen u vragen of u in het bezit bent van afbeeldingen van gevangenen van Kamp Amersfoort of u ons wilt helpen om foto’s van gevangenen uit uw gemeente te verzamelen of dat u ons in contact kan brengen met personen die mogelijk een foto bezitten. We denken hierbij aan nabestaanden of familieleden.

We willen graag een naamsvermelding, geboortedatum en eventueel de tijd van het verblijf in Kamp Amersfoort erbij ontvangen.

U kunt rekenen op onze eeuwige dankbaarheid als u ons kan helpen zoveel mogelijk gevangenen aan de vergetelheid te onttrekken.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ondergetekende (Leen Bogers, leen@kampamersfoort.nl) of met ons fototeam (foto@kampamersfoort.nl). Neemt u ook eens een kijkje op de projectwebsite www.geefgevangeneneengezicht.nl.

Bij voorbaat dank voor de moeite die u doet!

Met vriendelijke groet,

Willemien Meershoek, directeur

Remco Reiding, projectleider

Leen Bogers, onderzoeker fotoproject

Schenking Vereniging Velema’s uit Veele

Van mevrouw Petri Velema ontvingen we dit bericht:
“In de jaren 90 (vorige eeuw) is er een landelijke Vereniging opgericht van onze familie Velema (Vereniging Velema’s uit Veele) met als doel een familieboek uit te brengen. Dit is gelukt en we hebben vele reünies en bijeenkomsten gehad, altijd met een historisch karakter. Jochem Abbes was regelmatig onze spreker. Ik heb jaren in het bestuur gezeten, samen met een aantal andere mensen uit het land. Gezien het feit dat er inmiddels vele leden zijn overleden en er nauwelijks  jonge aanwas is, hebben we, tijdens onze laatste reünie in september 2018, de beslissing genomen om de Vereniging op te heffen.Tijdens deze bijeenkomst hebben we de leden voorgesteld om de overblijvende gelden te schenken aan twee organisaties die zich bezighouden met de historie van onze oorspronkelijke geboortestreek. Op mijn voordracht kwamen er twee organisaties in beeld: De Historische Vereniging  Westerwolde en Het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal (veel Velema’s zijn gaan pionieren in de Kanaalstreek toen deze ontgonnen werd). In een laatste bestuursvergadering op 9 maart 2019 is besloten dat er aan bovengenoemde Vereniging en Stichting ieder een bedrag geschonken wordt van 1300,00 euro. Het verzoek is om het geld te doen toekomen aan de redacties van de bladen “Terra Westerwolda” en het blad “Veerten”. Beide bladen zijn van hoog niveau en zeer de moeite waard om te lezen en door te kijken, tevens bereiken de bladen een groot gebied. Onze complimenten dus voor de redacties!

Met vriendelijke groet,
Petri Velema

Uiteraard zijn we heel blij met deze schenking en we zullen het bedrag uiteraard goed besteden.

Het zwaard van “Berend Bommel”.

Door Ruut Wegman

Op 25 april jongstleden kreeg ik een email van mevrouw Rolien Hadders uit Wageningen, waarin zij mij twee foto’s stuurde van een 17e-eeuws zwaard dat zij bewaarde in een oude dekenkist. Het “zwaard van Berend Bommel”, zoals het voor haar altijd heette, kwam van haar grootouders Jan en Aaltje Hadders-ter Wisch uit Valthermond. Zij wist alleen van het zwaard dat het was opgeploegd, zij dacht in het begin van de vorige eeuw. Pas toen zij zich verdiepte in de geschiedenis van Westerwolde, waar de familie van haar grootmoeder van oudsher gronden bezat, realiseerde zij zich dat het zwaard misschien wel daar vandaan kwam. Daarnaast lag Valthermond in het Valtherveen, een in de 17e eeuw voor soldaten ontoegankelijk veen, dat pas in de tweede helft van de 19e eeuw is ontgonnen.


Het zwaard van ‘Berend Bommel’.

Inscriptie op het zwaard: ME FECIT SALINGEN (Solingen heeft mij gemaakt).

Ze gaf mij het zwaard diezelfde avond mee en zei dat ze het aan de Historische Vereniging Westerwolde wilde schenken. De volgende dag heb ik in Wedde het zwaard aan de voorzitter van de Historische Vereniging, Jochem Abbes, overhandigd. Hierbij was ook Henny Groenendijk, oud archeoloog van de provincie Groningen, aanwezig. Hij vertelde dat het om een 16e of 17e-eeuwse houwdegen gaat.
Volgens hem, doet de perfecte staat van het wapen vermoeden dat het niet kan zijn opgeploegd, maar dat het op een andere manier in het bezit van de familie Ter Wisch moet zijn gekomen. Helaas is dat niet meer te achterhalen. Jochem Abbes gaat nu contact opnemen met dr. Wolfgang Jahn, directeur van het Ostfriesisches Landesmuseum Emden en specialist op het gebied van 16e en 17e-eeuwse wapens, in de hoop dat hij meer kan vertellen over de datering, maker en herkomst van het zwaard.

Ruut Wegman met het zwaard van ‘Berend Bommel’.

Open Joodse Huizen|Huizen van Verzet Westerwolde

Op zaterdag 4 mei 2019 vindt in Westerwolde voor de eerste keer het herdenkingsprogramma Open Joodse Huizen-Huizen van Verzet plaats. Open Joodse Huizen-Huizen van Verzet wordt georganiseerd door de Stichting Folkingestraat Synagoge en de Historische Vereniging Westerwolde, met ondersteuning van het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam.

Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar joodse plaatsgenoten voor, tijdens en na de oorlog woonden en werkten. Bijvoorbeeld het verhaal van de joodse familie From, dat wordt verteld in het pand in Ter Apel waar voor de oorlog hun kruidenierszaak gevestigd was. Ook verzetsverhalen komen aan bod. Zo kunt u op 4 mei het verhaal horen van Lammert Huizing uit Sellingerbeetse, die met zijn vrouw Grietje een onderduikadres verschafte aan de joodse familie Sachs uit Vlagtwedde. Of het verhaal van ds. Greeven uit Vriescheloo, die daar bij allerlei verzetsactiviteiten betrokken was.

Ook is er aandacht voor verzetsman Albert de Roos, voor wie op 4 mei 2018 een gedenkteken is onthuld in Sellingen. De bijeenkomsten duren maximaal een uur en zijn gratis toegankelijk. Bij alle locaties is (beperkte) parkeergelegenheid.
Voor het gehele programma kunt u de flyer bekijken en voor meer informatie kunt u de

Website bezoeken: www.openjoodsehuizen.nl

Download hier de flyer: OJH Westerwolde 2019

Oproep om informatie over ds. Reinders

Ik ben bezig met een historisch onderzoek naar het leven van ds. Reinders bij leven gereformeerd predikant in Overschild en Sellingen. Hij kwam om het leven in Bergen Belsen op 5 maart 1945. Nadat zijn familie hiervan op de hoogte was gesteld, en ook de kerkelijke gemeente is er een herdenkingsdienst georganiseerd. Nu weet ik niet precies welke dag/datum dit was, maar dit moet ergens  tussen mei en december 1945 zijn geweest. Wie kan achterhalen wat de precieze datum van deze kerkdienst is geweest en of daar dan  bijvoorbeeld, zoals wel vaker gebeurde, verslag van is gedaan in de Winschoter Courant?

vriendelijke groet, Bert Jan Hartman, docent geschiedenis, Zwolle